«Το μέλλον μπορεί και δεν πρέπει να βασίζεται στη λήθη, αλλά στην ανάμνηση, γνώση, προβληματισμό και συμφιλίωση». Μωυσής Ελισάφ, Δήμαρχος Ιωαννίνων, 1954 – 2023
Το Φεστιβάλ Τεχνών «Μωυσής Ελισάφ», αφιερωμένο στη μνήμη του Δημάρχου Ιωαννίνων Μωυσή Ελισάφ, ξεκινά την Τρίτη 20 Ιουνίου 2023 και ώρα 21:00 στον Αύλειο Χώρο του Μουσείου Αργυροτεχνίας Ιωαννίνων ΠΙΟΠ, με την προβολή της ταινίας «ΤΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Ταξιδεύοντας στα χνάρια της Ελληνογερμανικής Ιστορίας» σε σκηνοθεσία Alex και Daniel Milz. Η προβολή γίνεται σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.
Οι άγριες βουνοκορφές της Βορειοδυτικής Ελλάδας στην επιβλητική οροσειρά της Πίνδου, μια νοητή ραχοκοκαλιά που συνδέει την Ήπειρο με τη Δυτική Μακεδονία. Δεν πρόκειται για την τυπική ειδυλλιακή καρτ ποστάλ – δεν θα βρει κανείς εδώ λευκά σπίτια με μπλε παράθυρα και φόντο τη καταγάλανη θάλασσα. Αντίθετα, υπάρχουν κορφές με ύψος ως τα 3000 μέτρα, φαράγγια 1000 μέτρα βαθιά μέσα στη γη, μικρά μοναχικά χωριουδάκια που ενώνονται μέσω ανεμοδαρμένους ορεινούς δρόμους. Ένα όνειρο για τους λάτρεις των δύο τροχών που αναζητούν την ηρεμία της απομόνωσης.
Η πρόσφατη ιστορία της περιοχής έχει στιγματιστεί από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια εποχή που οι Γερμανοί δεν ερχόταν ως τουρίστες αλλά ως δυνάμεις κατοχής. Το 1941, η Βέρμαχτ του Χίτλερ εισέβαλε σε αυτά τα βουνά για να βοηθήσει τα στρατεύματα του Μουσολίνι, που καθυστερούσαν απέναντι στην ορμητική Ελληνική Αντίσταση, η οποία πολεμούσε τους κατακτητές σε αυτά τα δαιδαλώδη φαράγγια. Το σκληρό ανάγλυφο της περιοχής έγινε το ιδανικό καταφύγιο της Αντίστασης. Τα υψίπεδα μεταμορφώθηκαν σε πολεμικό μέτωπο και τα γύρω χωριά μετατράπηκαν σε στόχο της βάναυσης εκδικητικής μανίας των γερμανικών στρατευμάτων. Κάτω από το πρόσχημα της μάχης ενάντια στην αντίσταση, οι κατακτητές εισέβαλλαν στα χωριά, δολοφόνησαν γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους και πυρπόλησαν τα σπίτια τους. Κανείς από τους κατοίκους δεν μπορούσε να προετοιμαστεί για ό,τι συνέβη, ούτε βέβαια να αμυνθεί αποτελεσματικά. Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν αναγνωριστεί ως εγκλήματα πολέμου ενώ μέχρι σήμερα παραμένουν σχεδόν άγνωστες στη Γερμανία, γεγονός που αποτελεί ένα κενό στην αποκατάσταση και τις εκδηλώσεις μνήμης της φριχτής εκείνης εποχής.
Αυτό το ταξίδι στις Βορειο-Δυτικές βουνοκορφές της Ελλάδας τιμά τη μνήμη των χωριών αυτών και των κατοίκων τους. Πρόκειται για ένα φιλμ που υπογραμμίζει την αξία της κοινής μνήμης με σκοπό τη συμφιλιωτική συνύπαρξη σε μια ενωμένη Ευρώπη.
Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται ιδιαίτερα στο χωριό των Λιγκιάδων, στο οποίο και έχουν γυριστεί σκηνές από τις εκδηλώσεις μνήμης, στις 2 Οκτωβρίου 2022, και περιέχουν συνέντευξη του Δημάρχου Ιωαννίνων, Μωυσή Ελισάφ.
