Ο αντίκτυπος της πανδημίας της covid-19 στις εξαρτητικές συμπεριφορές είναι ένα από τα θέματα που θα μπουν στο τραπέζι της συζήτησης στην ημερίδα με τίτλο «Οι πολλαπλές διαστάσεις της εξάρτησης. Διαχρονικές πρακτικές – Νέες προκλήσεις», που οργανώνει το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών (26 Ιουνίου).
Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 22 Ιουνίου 2022, από τις 6 το απόγευμα έως τις 9 το βράδυ, στην Αίθουσα «Ευεργετών» του Ξενοδοχείου Grand Serai, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
«Η ημερίδα αποβλέπει να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει το κοινό της πόλης, με τη σημασία της να είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς οργανώνεται σε μια περίοδο, που το αποτύπωμα της πανδημίας έχει επιτείνει τις καθημερινές δυσκολίες και εντείνει το πρόβλημα των εξαρτήσεων», τόνισε η πρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης «Σχεδία» Σοφία Μαρκούλα, σημειώνοντας πως θα υπάρξει η δυνατότητα μιας ουσιαστικής συζήτησης για τις αιτίες του προβλήματος των εξαρτήσεων, που ταλανίζουν την κοινωνία μας και ιδιαίτερα το πιο ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, τη νεολαία. Ειδική αναφορά έκανε στον προσκεκλημένο ομιλητή Συντονιστής Διευθυντής ΕΣΥ Τμημάτων Απεξάρτησης του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, πρώην επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος εναλλακτικής θεραπείας εξαρτημένων ατόμων «Αργώ», νευρολόγο-ψυχίατρο δρ. Παναγιώτης Γεωργάκας, ο οποίος θα μιλήσει με θέμα «Εξάρτηση: μια προσωπική επιλογή. Απεξάρτηση: μια συλλογική προσπάθεια»,
Οι νέες προκλήσεις
Η αύξηση της χρήσης ουσιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και οι αλλαγές στις προτιμήσεις των χρηστών είναι κάποιες από τις νέες προκλήσεις, που καλείται να αντιμετωπίσει η επιστημονική κοινότητα, όπως τόνισε ο επιστημονικά υπεύθυνος του Κέντρου Πρόληψης Ν. Ιωαννίνων «Σχεδία», καθηγητής Αγωγής Υγείας Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλειος Κούτρας, ο οποίος έδωσε και μια… πρόγευση της ομιλίας του με θέμα «Οι κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις της εξάρτησης και της διαχείρισής της».
«Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να μειώνεται η χρήση ηρωίνης και να αυξάνονται ιδιαίτερα τα “ναρκωτικά της διασκέδασης”, κυρίως κοκαΐνη και συνθετικά διεγερτικά ναρκωτικά. Επίσης, κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκε η παραγωγή και η κυκλοφορία νέων συνθετικών ναρκωτικών. Χημικές ουσίες που δεν ανήκουν στην κατηγορία των παράνομων ναρκωτικών και, μέχρι το σύστημα να τις καταγράψει, κυκλοφορούν ευρέως και αγοράζονται μέσω του διαδικτύου», ανέφερε ο κ. Κούτρας, ενώ στάθηκε και στο ότι ένας σημαντικός αριθμός εφήβων μπαίνει στην κάνναβη, χωρίς προηγουμένως να έχει επαφή με το τσιγάρο ή το αλκοόλ.
Μείζον θέμα είναι και το φαινόμενο της συνεξάρτησης. «Παρατηρούμε παιδιά που καπνίζουν κάνναβη ή παίρνουν διεγερτικές ουσίες, στο πλαίσιο της κουλτούρας διασκέδασης, ταυτόχρονα είναι πολλές ώρες στο διαδίκτυο και ενδέχεται να είναι εξαρτημένοι σε ηλεκτρονικά παιχνίδια, κοινωνικά δίκτυα, τζόγο κ.λπ. Φαίνεται πως όχι μόνο έχουμε νέες εξαρτήσεις, αλλά να συνυπάρχουν», ανέφερε.
Η σημασία της πρόληψης
Ένα σημαντικό κομμάτι της ημερίδας θα είναι αφιερωμένο στη σημασία της πρόληψης για την αποφυγή των εξαρτήσεων και ειδικότερα στον ρόλο που έχει διαδραματίσει η «Σχεδία» διαχρονικά. Στο θέμα αυτό θα αναφερθούν ειδικότερα τα μέλη της επιστημονικής ομάδας του Κέντρου Πρόληψης, η κοινωνιολόγος MSc Καλλιόπη Κομνηνού και η ψυχοπαιδαγωγός MSc Ψυχιατρικής και Παιδοψυχιατρικής Ερασμία Φείδη, με την πρώτη να αναπτύσσει το θέμα «Βασικές αρχές και αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων πρόληψης των εξαρτήσεων» και τη δεύτερη να μιλά με θέμα «Καθολικές, επικεντρωμένες και ενδεδειγμένες προληπτικές παρεμβάσεις του Κέντρου Πρόληψης “Σχεδία”.
«Το έργο της “Σχεδίας” στην πρόληψη είναι διαχρονικό και υπάρχει ένα σημαντικό, θετικό κοινωνικό αποτύπωμα για τους ωφελούμενους. Οφείλουμε να δώσουμε ένα χέρι βοηθείας σε όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα εξαρτήσεων, για να βγουν από αυτόν τον κόσμο. Και αυτό πρέπει να ξεκινάει από τη νεαρή ηλικία, μέσα από τα σχολεία και εκεί εντοπίζουμε διαχρονικά τις παρεμβάσεις μας», ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης Βασίλης Γοργόλης.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η εκπρόσωπος του Δικηγορικού Συλλόγου στο Δ.Σ. της «Σχεδίας» Ανθή Μάστακα, η οποία επισήμανε πως το πρόβλημα των εξαρτήσεων αφορά κυρίως τους νέους, πολλοί εκ των οποίων έρχονται αντιμέτωποι και με τη δικαιοσύνη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή τους. «Όλοι μας, από οποιαδήποτε κομμάτι κι αν εκπροσωπούμε αυτή την κοινωνία, οφείλουμε να δώσουμε στα νέα παιδιά την ευκαιρία να ζήσουν και να προλάβουν την οποιαδήποτε εμπλοκή με κάθε εξάρτηση», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η συνεισφορά της «Σχεδίας»
Ιδιαίτερα σημαντική χαρακτήρισε τη συνεισφορά του Κέντρου Πρόληψης «Σχεδία» στην πρόληψη της χρήσης ουσιών ο επιστημονικά υπεύθυνος Βασίλης Κούτρας, επικαλούμενος τα αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας στον σχολικό πληθυσμό για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, που επαναλαμβάνεται κάθε τέσσερα χρόνια (Έρευνα ESPAD Ελλάδα, 2019).
«Η Περιφέρεια Ηπείρου έχει τα χαμηλότερα ποσοστά χρήσης είτε ναρκωτικών, είτε καπνού, είτε αλκοόλ σε μαθητές 16-18 ετών», ανέφερε, φέρνοντας ως παράδειγμα το ότι χρήση ναρκωτικών μία φορά σε όλη τους τη ζωή εμφανίζεται να έχει κάνει το 10%, όταν ο μέσος όρος είναι στο 15,9%.
Αντίστοιχα, στο καθημερινό κάπνισμα τσιγάρου στους μαθητές 16-18 ετών, η Ήπειρος είχε το μικρότερο ποσοστό (9,7%), όταν συνολικά στην Ελλάδα ήταν (14,7%), ενώ στη μέθη από αλκοόλ έως τρεις φορές τους τελευταίους 12 μήνες, και πάλι η Ήπειρος είχε το μικρότερο ποσοστό (6,9%), όταν συνολικά στην Ελλάδα ήταν (9,1%).
«Αυτό είναι κάτι διαχρονικό. Στην αντίστοιχη έρευνα ESPAD του 2011 ο Νομός Ιωαννίνων εμφάνιζε πάλι χαμηλότερα ποσοστά χρήσης ναρκωτικών, αλκοόλ και καπνού τόσο από το πανελλήνιο δείγμα όσο και από το ίδιο δείγμα, όταν είχαν αφαιρεθεί οι νομοί Αττικής και Θεσσαλονίκης που εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης, αλλά και από Νομούς με αντίστοιχη αστικότητα και από τους τρεις υπόλοιπους Νομούς της Ηπείρου. Αυτό σημαίνει ότι διαχρονικά ότι το Κέντρο Πρόληψης “Σχεδία” κάνει ένα πολύ σημαντικό έργο στον τομέα της πρόληψης», κατέληξε.