Κάποιοι μπορεί να πανηγυρίσουν για την πιστοληπτική ικανότητά τους να μιλήσουν για υγιή οικονομική θέση και σωστή και διαφανή διαχείριση. Η αλήθεια όμως είναι πολύ διαφορετική:
Ο προϋπολογισμός του 2024 είναι πλασματικός. Από τα έσοδα που προϋπολογίζονται, κάποια αφορούν ανείσπρακτες οφειλές, οι οποίες μεταφέρονται από έτος σε έτος, αυξανόμενες παράλληλα. Άραγε, γιατί θα εισπραχθούν του χρόνου;
Το ότι είναι πλασματικός το δείχνει και η εμπειρία του 2023: Κατά το Γ΄ τρίμηνο του 2023 η πορεία είσπραξης των εσόδων συνολικά της Περιφέρειας Ηπείρου ανέρχεται σε ποσοστό 41,90 % επί του Διαμορφωμένου Προϋπολογισμού, με το σύνολο των εισπραχθέντων να ανέρχεται σε 88.247.372,17 €. Επιπλέον, στη διάρκεια του 2023 σχεδόν κάθε μήνα γινόντουσαν αναμορφώσεις του. Μέχρι σήμερα, ο προϋπολογισμός του 2023 έχει αναμορφωθεί 8 φορές!
Από πού προέρχονται τα έσοδα: Τα τακτικά έσοδα είναι έσοδα που προέρχονται από τους δημότες (τέλη, πρόστιμα, φόροι κι άλλες επιβαρύνσεις), και το υπόλοιπο προέρχεται από την κρατική χρηματοδότηση. Αν λάβουμε υπόψη ότι και η κρατική επιχορήγηση προέρχεται από τη φορολογία –κυρίως την έμμεση–, συμπεραίνουμε ότι περίπου το 90% των εσόδων προέρχεται από φόρους στους πολίτες.
Τα έσοδα από τους δημότες, είναι εμφανώς πολλά. Δήμοι και Περιφέρειες είναι φορομπηχτικοί μηχανισμοί. Επομένως, κάθε επίδομα ή pass που προαναγγέλλουν είναι σαν να δίνουν ασπιρίνη για την πνευμονία. Πριν λίγο έγινε νύξη στην «Αναπτυξιακή πορεία» της περιοχής και τα οικονομικά μεγέθη της. Αν τα αναζητήσετε στο εγγύς μέλλον δε θα βρείτε εκεί τη συμμετοχή των Εξορύξεων.
Στις Πληρωμές για επενδύσεις ανήκουν οι δαπάνες για τις πληρωμές των έργων του ΠΔΕ, των έργων που εκτελούνται από έσοδα του Ν.Π.Δ.Δ. και των έργων της Περιφέρειας Ηπείρου με υπόλογο το ΠΤΑ Ηπείρου. Για τις πληρωμές της Περιφέρειας Ηπείρου με υπόλογο το ΠΤΑΗ, οι προβλέψεις προϋπολογιστικά βασίζονται στις εκτιμήσεις της Δ/νσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού. Τα στοιχεία μας αποστέλλονται με ευθύνη του και δεν μπορούμε να έχουμε την παραμικρή εικόνα στο συγκεκριμένο κομμάτι. Η πορεία εκτέλεσης των δαπανών της Περιφέρειας Ηπείρου κατ’ αντιστοιχία των εσόδων κατά το Γ΄ τρίμηνο του 2023 ανέρχεται σε ποσοστό 36,50% επί του Διαμορφωμένου Προϋπολογισμού.
Πού δεν πηγαίνουν τα κονδύλια της περιφέρειας; Στους πολίτες. Μπορούμε να ανασύρουμε πάμπολλα παραδείγματα: Το Τεχνικό Πρόγραμμα (έργα οδοποιίας, κατασκευή δικτύων ομβρίων- αποχέτευσης, αντιπλημμυρικά έργα, κ.λπ.) αντιστοιχεί σε μικρό τμήμα του προϋπολογισμού. Στους κοινωνικούς οργανισμούς έχουν προβλεφθεί τα ίδια ή και λιγότερα κονδύλια από το 2023 των δαπανών. Για απαλλοτριώσεις εδαφικών εκτάσεων, αγορές κτιρίων, κ.ά. οι προβλέψεις ανακυκλώνονται.
Από την άλλη, το ύψος του επενδυτικού προγράμματος και τα χρηματοδοτούμενα έργα θα χρηματοδοτηθούν από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, με τις δεσμεύσεις που αυτοί επιβάλουν για την επιλογή των έργων, με βάση τις ανάγκες του τουριστικού και κατασκευαστικού κεφαλαίου. Σε κατεύθυνση αντίθετη με τις ανάγκες των πολιτών.
Εδώ όμως προκύπτουν ερωτήματα σχετικά με τα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Στο ΠΕΠ Ηπείρου βλέπουμε μεγάλα έργα, τον κόμβο Πάργας- Μεσοπόταμου, την σύνδεση της Πρέβεζας με την Ιόνια Οδό, την παράκαμψη Φιλιππιάδας και της Νικόπολης, το μεγάλο δακτύλιο των Ιωαννίνων.
Το πρόγραμμα «Μεταφορές 2021-2027» του Υπουργείου Υποδομών θα χρηματοδοτήσει μόνο τον οδικό άξονα Ιωάννινα- Κακαβιά, ενώ οι πόροι του ΕΣΠΑ για τις οδικές υποδομές είναι περιορισμένοι.
Το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί έργα που θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025.
Για τη σύνδεση της Ιόνιας Οδού με την Πρέβεζα και την αναβάθμιση του οδικού άξονα Πρέβεζα-Ηγουμενίτσα, εκτός από το τμήμα κόμβος Πάργας- Μεσοπόταμος δεν υπάρχουν πλήρεις και εγκεκριμένες μελέτες, ώριμες μελέτες!
Η σύμβαση για την ανάθεση των οριστικών μελετών στο οδικό τμήμα Ηγουμενίτσα- Σαγιάδα- Μαυρομάτι, υπεγράφη μόλις στις αρχές Νοεμβρίου 2023, οπότε αυτές θα είναι έτοιμες μετά το 2025 (το κόστος κατασκευής του εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ) Το ίδιο, σε σχέση με τις οριστικές μελέτες θα συμβεί και με την Παράκαμψη-Περιφερειακό της Ηγουμενίτσας.
Το 2030 τελειώνει το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες π.χ. του οδικού άξονα Πρέβεζα- Ηγουμενίτσα- Παράκαμψη Ηγουμενίτσας- Σαγιάδα- Μαυρομάτι και τη σύνδεση της Πρέβεζας με την Ιόνια Οδό;
15 χρόνια κατασκευάζεται ο δρόμος “Τύρια – Σιστρούνι” και ακόμα να τελειώσει. Στον αέρα η σύνδεση της Πρέβεζας με την Ιόνια οδό, η παράκαμψη Φιλιππιάδας, η παραλιακή Πρέβεζας – Ηγουμενίτσας και η σύνδεση της Ηγουμενίτσας με το τελωνείο Μαυροματίου. Καμία αναβάθμιση της οδικής αρτηρίας Καλπάκι-Κόνιτσα και τη σύνδεση των Τζουμέρκων με τους άξονες της Ιόνιας και της Εγνατίας.
Πίσω από τις απαιτήσεις τα αρδευτικά της Άρτας και της υπόλοιπης περιοχής. βρέχει κι η Βρυσσέλα πλημμυρίζει. Με ελλείψεις οι παρεμβάσεις σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες και ιδιαίτερα στους ορεινούς όγκους.
Ετοιμάζεται η πώληση του αεροδρόμιου Ιωαννίνων, σε συνέχεια της λεηλασίας. Πουλήθηκε η Εγνατία, το λιμάνι Ηγουμενίτσας, ετοιμάζονται να ξεπουλήσουν και το νερό. Τα δημόσια αγαθά και οι υποδομές κινδυνεύουν, όσο ποτέ άλλοτε. Είναι μια επικίνδυνη μάχη που το αποτέλεσμά της θα κρίνει ανεξίτηλα το μέλλον της Ηπείρου.
Πού πηγαίνουν τα λεφτά;
Είναι περιττό πάλι να μιλήσουμε για το πού πηγαίνουν τα χρήματα των αποθεματικών (ίδιοι πόροι) της Περιφέρειας.
Καμπόσα σε τοπικά αντιπλημμυρικά, χωρίς συνολικό σχεδιασμό για το σύνολο της Ηπείρου και με την απορία -βέβαια- σε τι είδους μελέτες θα δοθούν τα χρήματα αυτά.
Για το θέμα της «διαχείρισης των απορριμμάτων» και τα υπόλοιπα πρόστιμα απουσιάζει η εγγραφή τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουν παραγραφεί. Απουσιάζουν τα κονδύλια για τη φροντίδα των προσφύγων που διαβιούν στην Ήπειρο μιας και το θέμα έχουν αναλάβει εξολοκλήρου και με τις ευλογίες της κυβέρνησης και της Περιφέρειας οι ΜΚΟ. Δεν συζητάμε βέβαια για αστέγους, ανέργους, κοινωνικά αποκλεισμένους. Γι’ αυτούς η κοινωνική πολιτική της Περιφέρειας ανατίθεται στις… μεταβιβαστικές δαπάνες, το ΤΕΒΑ και την Εκκλησία.
«Μεταβιβαστικές δαπάνες» είναι αυτές που δίνονται στην Περιφέρεια από άλλα υπουργεία (π.χ. χρηματοδοτήσεις προνοιακών ιδρυμάτων) και στις οποίες η Περιφέρεια απλώς κάνει το ταμείο: της τα δίνουν για να τα δώσει -αυτό δεν λέγεται «πολιτική της Περιφέρειας», όμως. Το ΤΕΒΑ (Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους) είναι το ευρωπαϊκό πακέτο που μοιράζει 2 κούτες τρόφιμα το χρόνο στους… άστεγους ή άπορους. Είναι το πακέτο που είχε συμφωνήσει ο Α. Σαμαράς με την ΕΕ για να «καλυφθεί» η απόλυτη φτώχεια που προκαλούν οι ίδιες οι πολιτικές της ΕΕ στη χώρα μας. Ούτε κι αυτό αφορά κάποια κοινωνική πολιτική της Περιφέρειας (και υφίσταται σε όλες τις περιφέρειες). Ούτε βέβαια το να επιδοτείται η Εκκλησία για τις φιλανθρωπικές της δράσεις είναι κοινωνική πολιτική.
Όλα τα υπόλοιπα που δίνονται στα ιδρύματα, στα νοσοκομεία και στις δομές απεξάρτησης την ώρα που οικογένειες στην περιοχή μας έχουν κομμένο ρεύμα ή κινδυνεύουν να τους κοπεί λόγω χρέους στη ΔΕΗ, είναι βέβαια ψίχουλα μπροστά στο αποθεματικό της Περιφέρειας, το οποίο θα έπρεπε να πήγαινε σε κοινωνικές παροχές.
Ακολουθώντας σήμερα πιστά τις μνημονιακές επιταγές, όχι μόνο ο προϋπολογισμός είναι απόλυτα εναρμονισμένος με τα ελάχιστα κονδύλια που δίνει πλέον το κράτος ως ΚΑΠ ή μέσω ΠΔΕ, αλλά επιπλέον έχει και το… «πρωτογενές πλεόνασμα» που απαιτείται από το Οικονομικό Παρατηρητήριο των ΟΤΑ.
Στην Ήπειρο των ανέργων και φτωχών, η Περιφέρεια προϋπολογίζει να αφήσει κονδύλια ανεκμετάλλευτα. Οι πιο καλοί μαθητές του Μνημονίου, έτοιμοι να πάρουν τα εύσημα…
Τελευταίο και πιο σημαντικό: Όσες παράτες κι αν στήσει η περιφερειακή αρχή, με τίποτα δεν μπορεί να κρύψει την πραγματική εικόνα. Κι αυτή φαίνεται στην εγκατάλειψη και την απαισιοδοξία στις γειτονιές, στις πόλεις και τα χωριά μας. Στα ποσοστά ανεργίας, στην ακρίβεια, τη φτώχεια…
Το όραμά σας ένα Πάρκο αόρατο.
Τα έργα σας Μαυρολάγγαδο.
Το καλύτερό σας οι απευθείας αναθέσεις.
Η εικόνα σας ένα στρατόπεδο Δούκα.
Μ’ αυτά αναμετριόμασταν χθες, σήμερα κι αύριο…
Για την Αριστερή Παρέμβαση στην Ήπειρο Αγωνιστικό Μέτωπο, Ζώης Γαλατάς
