Επερώτηση για τις ενέργειες της περιφερειακής αρχής σχετικά με την ακεραιότητα των αναθέσεων των δημοσίων συμβάσεων χωρίς διαγωνισμό

Το τελευταίο διάστημα η Περιφερειακή Αρχή τα Ηπείρου δέχεται έντονη και δικαιολογημένη κριτική για το μεγάλο αριθμό των απευθείας αναθέσεων με προϋπολογισμό πολύ μεγαλύτερο από τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς των απευθείας αναθέσεων των άλλων περιφερειών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ύψος των απευθείας αναθέσεων στην Περιφέρεια Ηπείρου μέσα στο 1ο εξάμηνο του 2024 ανέρχεται στα 12 εκατομμύρια Ευρώ ενώ οι αναθέσεις έργων με προσφυγή στο άρθρο 32 παρ. 2γ του Ν. 4412/2016 (διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση) είναι σχεδόν 9 εκατ. Ευρώ από τον Ιανουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024. Τα στοιχεία αυτά έχουν δημοσιευτεί αρχικά στα τοπικά μέσα ενημέρωσης με αναλυτικά στοιχεία και τεκμηρίωση για το θέμα.
Το γεγονός της πληθώρας αναθέσεων χωρίς διαγωνισμό σε έργα και προμήθειες της Περιφέρειας Ηπείρου και η μη επαρκής τεκμηρίωση της αναγκαιότητάς τους, εγείρουν πολλούς προβληματισμούς και εύλογες αμφισβητήσεις για την κατάτμηση έργων, την παραβίαση της αρχής της οικονομικότητας και γενικότερα για την ακεραιότητα της διαδικασίας.
Είναι γνωστό ότι το για ζήτημα των απευθείας αναθέσεων στην Περιφέρεια Ηπείρου διενεργείται προκαταρκτική εξέταση που διέταξε η Εισαγγελία Ιωαννίνων και είναι προς διερεύνηση από τις αρμόδιες αρχές ελέγχου. Όπως επίσης έγινε κατάθεση σχετικής ερώτησης προς τον υπουργό Εσωτερικών από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Πάγια θέση της παράταξής μας είναι ότι για όλες τις διαδικασίες αναθέσεων και ειδικά στις αναθέσεις όπου υπάρχει έλλειψη διαγωνιστικής διαδικασίας, πρέπει να παρέχονται από την Περιφερειακή Αρχή επαρκείς εγγυήσεις για τις διαδικασίες και ξεκάθαρη τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της προσφυγής στην απευθείας ανάθεση ή στη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2γ του Ν. 4412/2016.
Υπενθυμίζουμε ότι οι απευθείας αναθέσεις δεν αποτελούν εργαλείο κάλυψης πάγιων αναγκών δηλαδή αναγκών γνωστών, που μπορούν να προγραμματιστούν, παρά μόνον αν οι ανάγκες αυτές είναι πολύ μικρής αξίας. Επίσης και η προσφυγή στο άρθρο 3 παρ. 2γ του Ν. 4412/2016 μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση.
Επιπλέον η κάλυψη λειτουργικών αναγκών, οι εργασίες συντήρησης πρασίνου αλλά και εργασίες πρόληψης με σκοπό τον περιορισμό των συνεπειών από τα έντονα καιρικά φαινόμενα όπως για παράδειγμα καθαρισμός χειμάρρων, ρεμάτων, καθαρισμός δασών κ.α., δεν μπορούν στο σύνολό τους να θεωρούνται απρόβλεπτες αφού εμφανίζονται πλέον με μεγάλη συχνότητα.
Καθότι το ζήτημα είναι εξαιρετικά σοβαρό αλλά και το γεγονός ότι η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, η διαφάνεια, η εμπέδωση της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας αποτελούν υποχρεώσεις της δημόσιας διοίκησης ζητούμε από την Περιφερειακή Αρχή να μας ενημερώσει:
σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσει ώστε να καταγράψει τις πάγιες ανάγκες της Περιφέρειας Ηπείρου με σκοπό τον έγκαιρο και ορθολογικό τρόπο κάλυψής τους με την κατάλληλη διαδικασία αξιοποιώντας και τις δυνατότητες που πλέον παρέχονται από τα
πληροφοριακά συστήματα,
αν προτίθεται να προβεί σε βελτίωση των υφιστάμενων διαδικασιών που ακολουθούνται αλλά και την προσθήκη νέων με σκοπό την παροχή εγγυήσεων αλλά και επαρκούς τεκμηρίωσης κατά την προσφυγή στις απευθείας αναθέσεις καθώς και στη διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2γ του Ν. 4412/2016),
αν προτίθεται να ακολουθήσει εσωτερικές αυστηρές διαδικασίες με σύνταξη κανονισμού μέχρι και την ολοκλήρωση της σύμβασης όπου θα περιγράφεται ο διακριτός ρόλος κάθε εμπλεκόμενου οργάνου καθώς του υπηρεσιακού προσωπικού,
πως σκοπεύει να αντιμετωπίσει το ζήτημα της προσφοράς χαμηλών έως μηδενικών ποσοστών έκπτωσης,
αν σκοπεύει να προβεί στη δημιουργία συστήματος αξιολόγησης τυχόν καταγγελιών και αξιοποίησης αυτών για τη βελτίωση της ακεραιότητας της διαδικασίας των αναθέσεων,
αν σκοπεύει να δημοσιοποιεί στο διαδικτυακό τόπο της περιφέρειας Ηπείρου συγκεντρωτικά στοιχεία (ανά εξάμηνο) για τις αναθέσεις όπως: το πλήθος συμβάσεων ανά είδος διαδικασίας ανάθεσης και σύμβασης, την αξία των συμβάσεων ανά είδος σύμβασης και ανά είδος διαδικασίας ανάθεσης. Σημειώνουμε ότι τα εν λόγω στοιχεία καταχωρούνται στην ειδική πλατφόρμα του «Κόμβου Παρακολούθησης Επιδόσεων Τοπικής Αυτοδιοίκησης deiktesOTA.gov.gr» του Υπουργείου Εσωτερικών,
σε ποιες ενέργειες σκοπεύει να προβεί ώστε ο αριθμός των αναθέσεων χωρίς διαγωνιστική διαδικασία στην Περιφέρεια Ηπείρου, να περιοριστεί μόνο σε περιπτώσεις κάλυψης κατεπειγουσών αναγκών και οφειλόμενων σε απρόβλεπτα γεγονότα.