Το Σάββατο 10 Ιουνίου 2023, η εργαστηριακή μονάδα Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και Εκπαίδευσης για την Αειφορία του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων στο πλαίσιο του έργου Κέντρο Έρευνας, Ποιοτικής Ανάλυσης Υλικών Πολιτισμικής Κληρονομιάς και Επικοινωνίας της Επιστήμης (ΚΕ-ΥΠΚ) υλοποίησαν τη δράση “Marble Sustainability Matters II” για την ανάδειξη του πολύχρωμου μαρμαροθετήματος δαπέδου και του μαρμάρινου θωρακίου του 13ου αι. με παράσταση γρυπός που εκτίθενται στην Γλυπτοθήκη Παρηγορήτισσας στην Άρτα με τη συμμετοχή των φοιτητών του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Επιστήμες του Περιβάλλοντος και Εκπαίδευση για την Αειφορία».
Η εκπαιδευτική αυτή περιήγηση δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί δίχως την υποστήριξη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που παρείχε το λεωφορείο, το οποίο αναχώρησε νωρίς το πρωί από την πύλη του Πανεπιστημίου.
Η πρώτη στάση έγινε στο χωριό Βουλιάστα, και ο περίπατος δίπλα στα ιχθυοτροφεία πέστροφας της περιοχής πάνω από το μικρό πέτρινο γεφύρι συνοδεύτηκε από τον εντοπισμό της πρώτης γεωκρύπτης μέσω της εφαρμογής Geocaching, στον παλιό νερόμυλο (μαντάνι), ο οποίος έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο ως αξιόλογο κτίσμα προβιομηχανικής αρχιτεκτονικής.
Η καταγραφή της βιοποικιλότητας και η συνεισφορά των συμμετεχόντων στο project Louros MSM που έγινε με τη χρήση της εφαρμογής iNaturalist συνεχίστηκε στη γαλάζια λίμνη Βηρού, κι ενώ μεσολάβησε σύντομη στάση στο εγκαταλειμμένο κτίριο του ΕΟΤ, όπου άρχισαν να αποκαλύπτονται τα πρώτα στοιχεία σχετικά με το μυστήριο πλάσμα που έζησε στην εκπληκτική δολινολίμνη, κι έγινε η πρώτη επαφή με το μάρμαρο, με το έργο της γλύπτριας Μ.Λεδάκη.
Στην επόμενη στάση, σε μια περιοχή εξαιρετικού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, τη Βραχοσκεπή Ασπροχάλικου, η ομάδα των μεταπτυχιακών κατηφόρισε στο ποτάμι κι αφού εντόπισε τη δεύτερη γεωκρύπτη προχώρησε σε έρευνα πεδίου, των οικολογικών δεικτών του ποταμού συμμετέχοντας έτσι στο Διεθνές Πρόγραμμα Επιστήμης των Πολιτών Drinkable Rivers και συνεισφέροντας στο Drinkable Rivers Louros hub.
Η έρευνα πεδίου συνεχίστηκε στο Ρωμαϊκό υδραγωγείο, με μετρήσεις PΗ, Αγωγιμότητας με ψηφιακούς σένσορες, καθώς μετρήσεις φωσφορικών, E.coli, Νιτρικών, Αμμωνίας, Αλκαλικότητας, Σκληρότητας, κ.α. κι ενώ έγινε μελέτη αποσπασμάτων από την Αρχιτεκτονική του Βιτρούβιου, για τα υλικά όπως τον ασβέστη και την ποζολάνη.
Μετά την αναμνηστική φωτογραφία, στο πάρκο του χωριό Άγιος Γεώργιος, οι 5 ομάδες με τους ερευνητές ξεκουράστηκαν κάτω από έναν από τους ελάχιστους πλατάνους που δεν έχουν μολυνθεί από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου και ακολούθησαν θεατρικοί διάλογοι σε ρόλους ενδημικών ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση όπως η Λουροβελονίτσα, η Πέστροφα του Λούρου, όπως και χωροκατακτητικών ειδών όπως ο μυοκάστορας με τον Άγιο Γεώργιο για τις ανθρωπογενείς πιέσεις στην περιοχή.
Τη σύντομη στάση στο φράγμα του Λούρου για τον εντοπισμό των επόμενων στοιχείων στην περιήγηση στους ιστορικομυθολογικούς χρονοτόπους της διασκευής του τοπικού θρύλου του Αη Γιώργη και του δράκου, με ενσωμάτωση των δύο σπουδαίων εκθεμάτων που αναδείχτηκαν, διαδέχτηκε η διάβαση του μονοπατιού για τον Κοκκινοπηλό. Εκεί αφού εντοπίστηκε η επόμενη γεωκρύπτη, έγινε αποκωδικοποίηση των φυσικομηχανικών ιδιοτήτων μαρμάρων της περιοχής από τον Άτλαντα Διακοσμητικών Πετρωμάτων και Δομικών Λίθων του Ι.Γ.Μ.Ε και χρήση εικονικού μικροσκοπίου , που συνδυάστηκε με αποσπάσματα του εμβληματικού μυθιστορήματος Levkas Man του Hammond Innes με ιδιαίτερες αναφορές στην έντονου γεωλογικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος τοποθεσία του Κοκκινοπηλού.
Η δράση του ΚΕ-ΥΠΚ κορυφώθηκε στην Παναγία Παρηγορήτισσα Άρτας με περιήγηση μέσα στο ναό, εντοπισμό της γεωκρύπτης στις δύο μυστήριες πέτρες που βρίσκονται στην αυλή και είσοδο στην Γλυπτοθήκη και αφήγηση της ιστορίας της δημιουργίας του “αιωρούμενου τρούλου” πάνω από τους μαρμάρινους κίονες και σύνδεση της ιστορίας της πολιούχου της Άρτας Θεοδώρας Πετραλείφα, συζύγου του Μιχαήλ Β’ Κομνηνού Δούκα. Η μελέτη άρθρων σχετικά με τις τεχνικές προέλευσης του μαρμάρου και σύνδεσης των βιογεωχημικών κύκλων του φωσφόρου, θείου, αζώτου, άνθρακα και νερού και αποκωδικοποίηση του γραφήματος του Αυγούστου της Prima Porta οδήγησε στην αποκάλυψη του μαρμαρωμένου σώματος (μαρμαροθέτημα) του πλάσματος, με τους 5 βιογεωχημικούς κύκλους των στοιχείων ως “εκπαιδευτικό μετασχηματισμό” στην παραλλαγή του θέματος των 5 άρτων (5 κύκλων που εφάπτονται στο έκθεμα) και του μαρμάρινου θωρακίου με παράσταση γρυπός από τον 13ο αι. που αποκαλύφθηκαν από τον ακαδημαϊκό Παναγιώτη Βοκοτόπουλο στη Μονή Παντάνασσας Φιλιππιάδας τη δεκαετία του ’90.
