Γιώργος Αμυράς : Οι περιβαλλοντικές δράσεις και παρεμβάσεις στον Νομό Ιωαννίνων

Τις περιβαλλοντικές δράσεις και παρεμβάσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί και εκείνες που σχεδιάζονται να γίνουν για τον Νομό Ιωαννίνων, παρουσίασε ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Αναπτυξιακού Προγράμματος της Ηπείρου, από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη στα Ιωάννινα.

1. Τα επιβατηγά τουριστικά πλοιάρια που εκτελούν δρομολόγια από και προς το Νησάκι των Ιωαννίνων στη Λίμνη Παμβώτιδα θα μετασκευαστούν σε αμιγώς ηλεκτρικά σκάφη, ενώ θα δημιουργηθεί σταθμός φόρτισης στον μώλο μετατρέποντας τα Ιωάννινα σε «πράσινο» λιμάνι. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει δεσμεύσει 1 εκ. ευρώ, με σχετική Υπουργική Απόφαση, από τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίου θερμοκηπίου (ΦΕΚ Β’ 603/2023). Στόχος, η μείωση των αέριων και υδάτινων ρύπων και η μείωση του θορύβου με πολλαπλά οφέλη, τόσο για τους κατοίκους όσο και για το λιμναίο οικοσύστημα.
2. Ένα ηλεκτροκίνητο σκάφος θα παραχωρηθεί στην ΕΛ.ΑΣ από τη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Ηπείρου του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) για περιπολίες στη Λίμνη Παμβώτιδα. Η παραχώρηση του σκάφους θα γίνει με Μνημόνιο Συνεργασίας. Στόχος, η πάταξη της λαθραλιείας και των περιστατικών περιβαλλοντικής υποβάθμισης του οικοσυστήματος. Η δράση υλοποιείται μέσα από το Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Εθνικού Συστήματος Μόνιμης Παρακολούθησης Ειδών και Τύπων Οικοτόπων», το οποίο χρηματοδοτείται με 36 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την απόκτηση 40 ηλεκτροκίνητων σκαφών για την ενισχυμένη προστασία των περιοχών Natura.
3. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ προκήρυξε διεθνή ανοικτό διαγωνισμό για την αγορά δύο αμφίβιων μηχανημάτων για καθαρισμό των καλαμιώνων στη Λίμνη Παμβώτιδα και το Δέλτα Έβρου με συνολική δαπάνη 411.999,92 ευρώ. Έτσι, θα σταματήσει η ανεξέλεγκτη καύση των καλαμιών που εκτός από περιβαλλοντικό σφάλμα, αποτελεί και κίνδυνο πυρκαγιών.
4. Θωρακίζουμε περιβαλλοντικά τον Αώο, τον τελευταίο άγριο ποταμό ελεύθερης ροής στην Ευρώπη. Ολοκληρώνουμε με Υπουργική Απόφαση το χαρακτηρισμό μέρους του Αώου που δεν καλύπτεται απ’ την προστασία των περιοχών Natura, καθώς και των παραπόταμων Βοϊδομάτη, Σαρανταπόρου, ως Προστατευόμενου Φυσικού Σχηματισμού. Παράλληλα, προχωρούν οι διαδικασίες για σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας με το Υπουργείο Τουρισμού και Περιβάλλοντος της Αλβανίας, για το πρώτο Διασυνοριακό Εθνικό Πάρκο της Ευρώπης.
5. Ο Σμόλικας και η Τύμφη εντάχθηκαν στο θεσμό των «Απάτητων Βουνών», που προβλέπει καθεστώς αυστηρής περιβαλλοντικής προστασίας σε μια έκταση 306.000 στρεμμάτων. Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζουμε την προστασία των σημαντικότατων βιοτόπων για το αγριόγιδο, την καφέ αρκούδα καθώς και των άγριων αρπακτικών πτηνών. Η επιστημονική τεκμηρίωση για τα Απάτητα Βουνά έγινε από την καθηγήτρια Κική Κατή, καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
6. Με Υ.Α του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Γ. Αμυρά, καθορίστηκαν οι Τοπικοί Στόχοι Διατήρησης για όλες τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης της χώρας. Στο Νομό Ιωαννίνων υπάρχουν 9 Ειδικές Ζώνες Διατήρησης για είδη όπως η καφέ αρκούδα, η νεροχελώνα, σπάνια ψάρια, πεταλούδες, η ενυδρίδα κλπ., καθώς και οικοτόπους, όπως δενδροειδή, δάση, φυσικές λίμνες, κ.λ.π.
7. Ύστερα από καθυστερήσεις δεκαετιών, στις 30 Απριλίου ολοκληρώνεται η δημόσια διαβούλευση για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τη Λίμνη Παμβώτιδα και τα Ιωάννινα, που αφορά στην προστασία 1,6 εκατ. στρεμμάτων σε 16 περιοχές Natura του Νομού Ιωαννίνων. Στόχος, η μέγιστη προστασία για υγροτοπικά οικοσυστήματα, υποαλπικά λιβάδια και διάφορα είδη χλωρίδας και πανίδας, καθώς και απειλούμενα είδη, όπως η οχιά της Πίνδου, η μεσογειακή χελώνα, η Νεροχελώνα, ο Βάτραχος της Ηπείρου και η ενδημική πέστροφα. Το επόμενο βήμα είναι η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία της Λίμνης Παμβώτιδας και των υπόλοιπων περιοχών στο Νομό Ιωαννίνων.
8. Το έργο της ανάπλασης του παραλιμνίου της Παμβώτιδας και η δημιουργία ποδηλατόδρομου αποτελεί εμβληματική παρέμβαση για την πόλη των Ιωαννίνων. Τα επόμενα βήματα προβλέπουν τη σημειακή διόρθωση της ζώνης οριοθέτησης της λίμνης και την εκτίμηση των προτάσεων των τοπικών φορέων, ώστε μετά την οριστικοποίηση της τελικής μελέτης για τον ποδηλατόδρομο να ολοκληρωθεί η ένταξη και χρηματοδότηση του έργου. Ο ποδηλατόδρομος της Παμβώτιδας πρόκειται να συμβάλλει στη βιώσιμη κινητικότητα, να δώσει ανάσα στο κυκλοφοριακό, να τονώσει τουριστικά την παρόχθια περιοχή και να αναδείξει με τον ηπιότερο και πιο βιώσιμο τρόπο τις προστατευόμενες περιοχές.
9. Με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, χρηματοδοτήσαμε και τα 7 γεωπάρκα που ανήκουν στο Ελληνικό Δίκτυο Γεωπαρκών της UNESCO. Μεταξύ αυτών και το περίφημο Γεωπάρκο Βίκου- Αώου, με τα εντυπωσιακά φαράγγια και της γεωαρχαιολογική του αξία, που έλαβε χρηματοδότηση 120.000 ευρώ.
10. Για πρώτη φορά βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης το Εθνικό Δίκτυο Μονοπατιών, έργο που έχει αναλάβει το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Με χρηματοδότηση ύψους 30 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης προχωράμε στη δημιουργία και αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου μονοπατιών, διαδρομών πεζοπορίας – ποδηλασίας και χώρων αναψυχής. Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες έχουν προθεσμία να υποβάλουν προτάσεις έως τις 2 Μαΐου, αλλά ήδη υπάρχει μεγάλη συμμετοχή. Ο Δήμος Ζίτσας έχει ήδη καταθέσει πρόταση, ο Δήμος Δωδώνης ετοιμάζει μελέτη, ενώ οι Δήμοι Ζαγορίου, Κόνιτσας, Μετσόβου και Πωγωνίου θα συμμετέχουν μέσω της Περιφέρειας.
11. Ως απάντηση στα fake news για την υποτιθέμενη ιδιωτικοποίηση του νερού, το Υπουργείο Περιβάλλοντος χρηματοδοτεί τους δήμους από όλη τη χώρα με 95 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, για να βελτιώσουν τις υποδομές παροχής πόσιμου νερού και να εξοικονομήσουν πολύτιμους φυσικούς πόρους. Η συμμετοχή είναι εντυπωσιακή, καθώς όλοι οι Δήμοι του Νομού Ιωαννίνων κατέθεσαν προτάσεις.
12. Έχουν ήδη ενταχθεί στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (2014-2020) για τον Νομό Ιωαννίνων έργα 2 εκατ. ευρώ για τη βελτίωση δασικών δρόμων στις κοινότητες Παλαιοπύργου Πωγωνίου, Φλαμπουραρίου – Βοβούσας Μετσόβου, Λάιστας – Σκαμνελίου – Ηλιοχωρίου Ιωαννίνων.
13. Μετά από 42 χρόνια έγιναν καθαρισμοί και εργασίες πυροπροστασίας στο Νησάκι της Λίμνης σε έκταση 180 στρεμμάτων με το πρόγραμμα προληπτικής αντιπυρικής προστασίας Antinero. Παράλληλα, έγιναν καθαρισμοί καθώς και συντήρηση στο περιαστικό δάσος Φρόντζου, έκτασης 1.000 στρεμμάτων. Το έργο πραγματοποιήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης.
14. Η χώρα για πρώτη φορά μετά από 200 χρόνια, δηλαδή από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, απέκτησε αξιόπιστους δασικούς χάρτες. Έχουν, ήδη, κυρωθεί οι δασικοί χάρτες στο 92% της συνολικής έκτασης της Ηπείρου και στο 94% του νομού Ιωαννίνων. Συνολικά, έχουν υποβληθεί 17.386 αντιρρήσεις και έχουν εκδοθεί 10.779 αποφάσεις από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων.
15. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έλυσε έναν ακόμη γόρδιο δεσμό που ταλαιπωρούσε τους αγρότες και έχει να κάνει με τους λεγόμενους Δασωμένους Αγρούς, δηλαδή χωράφια που καλλιεργούνταν στο παρελθόν αλλά εγκαταλείφθηκαν στην πορεία. Πρόκειται για περισσότερα από 630.000 στρ. σε όλη την Ήπειρο, εκ των οποίων τα 391.000 στρ. βρίσκονται στο Νομό Ιωαννίνων. Με το άρθρο 93 του ν. 4915/2022, αποσυνδέσαμε αυτές τις εκτάσεις από τη βασική νομοθεσία και κατοχυρώσαμε τις ιδιοκτησίες των πολιτών. Στο Δήμο Ζίτσας, για παράδειγμα, απελευθερώθηκαν περισσότερα από 80.000 στρέμματα αγροτικής γης ξαναζωντανεύοντας την αμπελουργική καλλιέργεια.
16. Επιλύσαμε το ζήτημα των χωρίς άδεια εκχερσωμένων πρώην δασικών εκτάσεων, που χρησιμοποιούνται για αγροτική χρήση. Σε ολόκληρη την Ήπειρο υπολογίζονται σε 92.000 στρέμματα ενώ στο Νομό Ιωαννίνων ανέρχονται σε 23.376 στρέμματα. Με την παρ. 15 του αρ.217 του ν. 5037/2023, δίνουμε τη δυνατότητα στους αγρότες να συνεχίσουν την αγροτική τους δραστηριότητα για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και οι εκτάσεις είναι ενταγμένες στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων (ΟΣΔΕ).