Σχετικά με το θέμα που προέκυψε το τελευταίο διάστημα με υπό διάνοιξη/συντήρηση δρόμο στον Γράμμο, καταθέτω τα παρακάτω.
Την περίοδο 2004-2009, προτεραιότητα της περιβαλλοντικής πολιτικής μας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΧΩΔΕ) αποτελούσε η προστασία και ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς του τόπου.Στο πλαίσιο αυτό, η θεσμοθέτηση των περιοχών του δικτύου “Natura 2000” και η ορθολογική διαχείριση τους, μέσω της δημιουργίας και λειτουργίας Φορέων Διαχείρισης,είχεπρωτεύοντα ρόλο.
Στην κατεύθυνση αυτή, και μόνο στην Ήπειρο, θεσμοθετήσαμε:
-Το 2005, τους ορεινούς όγκους της Βόρειας Πίνδου ως Εθνικό Πάρκο, το μεγαλύτερο σε έκταση και το σημαντικότερο από άποψη ποιοτικής και ποσοτικής σύνθεσης οικοσυστημάτων, βιοποικιλότητας, τοπίου και πολιτιστικής κληρονομιάς.
-Το 2008, τον Αμβρακικό κόλπο, ως Εθνικό Πάρκο.
-Το 2009, τους ορεινούς όγκους Τζουμέρκων και Περιστερίου, ως Εθνικό Πάρκο.
-Το 2009 επίσης, τις περιοχές τωνΣτενών και εκβολών των ποταμώνΑχέροντα και Καλαμά και του έλους Καλοδικίου, ως Περιοχών Προστασίαςτης Φύσης.
– Ολοκληρώσαμετην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) για τον χαρακτηρισμό του Γράμμου και του κάμπου της Κόνιτσας μέχρι το Πωγώνι, ως προστατευόμενης περιοχής, ώστε η ραχοκοκαλιά της Πίνδου, από τα Ελληνο-Αλβανικά σύνορα μέχρι νότια των Τζουμέρκων να αποτελείενιαίο σύνολο προστασίας της φύσης, της βιοποικιλότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς μας.
Παράλληλα εξασφαλίσαμε τη χρηματοδότηση όλων των Φορέων Διαχείρισης.
Υπενθυμίζεται ότι κατά τη θεσμοθέτηση αυτών των περιοχών οι αντιδράσεις που συναντούσαμε από Φορείς της Αυτοδιοίκησης, Συλλόγους και κατοίκους ήταν σημαντικές. Σήμερα βέβαια όλοι επικαλούνται αυτές τις ρυθμίσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
Η Ειδική Περιβαλλοντική ΜελέτηΓράμμου καθορίζει δύο ευρύτερες περιοχές προστασίας, οι οποίες αποτελούνται από 4 διακριτές ζώνες η κάθε μία, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τα οικολογικά χαρακτηριστικά τους.
Το βόρειο τμήμα της περιοχής μελέτης προτείναμε να θεσμοθετηθεί ως Εθνικό Πάρκο με την ονομασία «Εθνικό Πάρκο Γράμμου».Τα όριά του περιλαμβάνουν την περιοχή του δικτύου “Natura 2000” με την ονομασία «Κορυφές όρους Γράμμου» και εκτείνονται στις τότε κοινότητες Αετομηλίτσας και Γράμμου και την ευρύτερη περιοχή, που ανήκει στους σημερινούς δήμουςΚόνιτσας,Νεστορίου και Άργους Ορεστικού.
Το νότιο τμήμα προτείναμε να θεσμοθετηθεί ως Περιοχή Οικοανάπτυξης με την ονομασία «Περιοχή ΟικοανάπτυξηςΠωγωνίου- Κόνιτσας».Τα όριά της περιλαμβάνουν την περιοχή “Natura 2000” με την ονομασία «Όρος Δούσκον, Ωραιόκαστρο, δάσος Μερόπης, κοιλάδα Γορμού, λίμνη Δελβινακίου»και εκτείνονται στους Δήμους ΚόνιτσαςκαιΠωγωνίου.
Παράλληλα, με την ΕΠΜ καθορίζονταν ειδικές ρυθμίσεις για την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης των περιοχών μέσω οικοτουριστικών, αγροτοτουριστικών και άλλων δραστηριοτήτων ήπιας μορφής,την ενίσχυση παραδοσιακών οικισμών, την αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων.
Δυστυχώς, επί μια ολόκληρη 15ετία, καμία Κυβέρνηση δεν κατάφερε να θεσμοθετήσει το Εθνικό Πάρκο Γράμμου, παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις μου στη Βουλή, μέσω κοινοβουλευτικού ελέγχου και τις συναντήσεις μου με τις εκάστοτε ηγεσίες του Υπ. Περιβάλλοντος. Πολλές και μεγαλόστομες υποσχέσεις έχουν ακουστεί κατά καιρούς, κάποια επικαιροποίηση της ΕΠΜ ανατέθηκε, αλλά επί της ουσίας καμία ενέργεια.
Καθώς οι ορεινοί όγκοι συνιστούν μια ιδιαίτερη ενότητα του εθνικού χώρου, η ισόρροπη και αειφόρος ανάπτυξή τους απαιτεί ολοκληρωμένη στρατηγική, έτσι ώστε να:
– αντιμετωπιστεί η δημογραφική αποψίλωσή τους με την ενίσχυση της υποδομής, των υπηρεσιών και των δυνατοτήτων απασχόλησης,
– αναδειχθούν ταπλεονεκτήματα κάθε παραγωγικού πόρου,
– στηριχθούν οιδραστηριότητες της ενδοχώρας για την κοινωνική και οικονομική συνοχή και ανασυγκρότησή της,
– διαφυλαχθούν η βιοποικιλότητα και τα τοπία και αναδειχθεί η αρχιτεκτονική και ιστορική κληρονομιά τους.
Οι ορεινές περιοχές, με την αυθεντικότητα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, έχουν μεγάλες δυνατότητες ήπιας ανάπτυξης, καθώς δεν έχουν υποστεί τις δύσκολα αναστρέψιμες συνέπειες αστικών περιοχών.
Επιβάλλεται, συνεπώς, η θεσμοθέτηση του Εθνικού Πάρκου Γράμμου, ώστε όλοι να γνωρίζουν τι και που επιτρέπεται, εντός αυτού, και να παύσουν κάθε είδους αυθαιρεσίες.Την παρέμβαση αυτή τη χρωστούμε πρωτίστως σε όσους ζουν και εργάζονται σε αυτές τις απομονωμένες, αλλά πανέμορφες ορεινές περιοχές.
Δεδομένου ότιη πολιτική ηγεσία του Υπ. Περιβάλλοντος και του ΟΦΥΠΕΚΑ στελεχώνεται από άτομα ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στο περιβάλλον, ευελπιστώ ότισύντομα ο ιστορικός Γράμμος θα αποτελέσει Εθνικό Πάρκο.
