Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλό σας μεσημέρι. Ολοκληρώθηκε πριν από λίγο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με μία εξαιρετικά πλούσια θεματολογία. Επιτρέψτε μου σύντομα να αναφερθώ στις σημαντικές ενότητες που συζητήσαμε χθες και σήμερα και στη συνέχεια να απαντήσω στις ερωτήσεις σας.
Πρώτον, στο ζήτημα το οποίο αφορά στον Covid. Εκφράστηκε μία γενικότερη ικανοποίηση για την πρόοδο των εμβολιασμών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω ότι υπάρχει μία αναγνώριση ότι μπορέσαμε, ως Ευρώπη, να καλύψουμε το χαμένο έδαφος και να μπορέσουμε να προμηθευτούμε πια επαρκή εμβόλια για να καλύψουμε όλες τις ανάγκες του πληθυσμού μας. Αυτό είναι κάτι το οποίο ισχύει πια και στην πατρίδα μας, όπου οποιοσδήποτε πολίτης θέλει, άνω των 18, μπορεί να εμβολιαστεί με το εμβόλιο της επιλογής του εντός πολύ σύντομου χρονικού διαστήματος.
Έγινε και μία συζήτηση γύρω από τις μεταλλάξεις και συγκεκριμένα τη μετάλλαξη Δέλτα και πόσο πρέπει ή δεν πρέπει να ανησυχούμε από αυτήν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ECDC, τις οποίες μας παρουσίασε και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η εκτίμηση των ειδικών είναι ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου η μετάλλαξη αυτή θα είναι η επικρατούσα μετάλλαξη σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Προσωπική μου εκτίμηση -την οποία συμμερίζεται πιστεύω και η πλειοψηφία το Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- είναι ότι δεν χρειάζεται σε καμία περίπτωση να επιβληθούν πρόσθετοι περιορισμοί στις μετακινήσεις από χώρες στις οποίες η μετάλλαξη αυτή ήδη υπάρχει και η διασπορά της είναι πιο έντονη.
Μία απάντηση υπάρχει στο ζήτημα των μεταλλάξεων -και συγκεκριμένα της μετάλλαξης Δέλτα- και αυτή είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας των εμβολιασμών. Το είπα και χθες στη δήλωσή μου, το επαναλαμβάνω και σήμερα: Οι εμβολιασμένοι συμπολίτες μας είναι ασφαλείς. Όσοι είναι ανεμβολίαστοι κινδυνεύουν. Και είναι πολύ πιθανό η διασπορά της πανδημίας πια -και της συγκεκριμένης μετάλλαξης- να αφορά μόνο ανεμβολίαστους πληθυσμούς. Και για αυτό και πρέπει να γίνει μία πολύ συστηματική προσπάθεια και στην πατρίδα μας να εντείνουμε και άλλο τους ρυθμούς του εμβολιασμού, να απευθυνθούμε στους νέους συμπολίτες μας οι οποίοι τώρα αρχίζουν και μπαίνουν πιο δυναμικά στη σχετική πλατφόρμα για να κλείσουν τα ραντεβού τους.
Αλλά θα το ξαναπώ για ακόμα μια φορά στους συμπολίτες μας μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίοι μέχρι στιγμής δεν έχουν εμβολιαστεί: Θέλω να σας ζητήσω να δείτε τα στοιχεία από τα νοσοκομεία μας τους τελευταίους μήνες, σχεδόν όλοι οι συμπολίτες μας οι οποίοι έχουν νοσηλευτεί, έχουν διασωληνωθεί και δυστυχώς κάποιοι έχουν χάσει τη ζωή τους, είναι συμπολίτες μας μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι δεν είχαν εμβολιαστεί και οι οποίοι αν είχαν εμβολιαστεί θα είχαν πολύ αυξημένες πιθανότητες, να αποφύγουν αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη, ενίοτε και τραγική, εξέλιξη.
Τώρα, σήμερα το πρωί, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τα ζητήματα που αφορούν στην πορεία της οικονομίας, μία πολύ ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο του Eurogroup και με την κυρία Christine Lagarde από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η γενικότερη εκτίμηση για την πορεία της οικονομίας της Ευρώπης και ειδικά της ευρωζώνης είναι θετική. Είναι μία εκτίμηση την οποία συμμερίζομαι και εγώ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Βέβαια ήταν και μία ευκαιρία να επαναλάβουμε πόσο μεγάλη πρόοδο επιτελέσαμε ως Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο. Από τη μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Ιουλίου, όταν εγκρίναμε το τεράστιο χρηματοδοτικό πακέτο συνδεδεμένο με την πανδημία, μέχρι σήμερα, όπου πια βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο εγκρίσεως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όλων των κρατών-μελών.
Όπως ξέρετε το ελληνικό σχέδιο έχει ήδη εγκριθεί. Εκτιμώ ότι θα έχουμε τις πρώτες εκταμιεύσεις, τα πρώτα 4 δισεκατομμύρια, πολύ σύντομα. Ίσως έχουμε πρώτες εκταμιεύσεις και μέχρι τα τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτεμβρίου. Και είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος για τη δυνατότητα της χώρας μας να απορροφήσει αυτούς τους πόρους και για το τεράστιο αναπτυξιακό όφελος, κυρίως τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας, που θα έχει το σχέδιο «Ελλάδα 2.0».
Περνάω τώρα στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Έχετε δει τα Συμπεράσματα που αφορούν στην Τουρκία. Θεωρώ ότι ικανοποιούν πλήρως τις ελληνικές θέσεις. Επαναλαμβάνεται στην παράγραφο 15 ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς. Τονίζω τη σημασία αυτών των λέξεων διότι μέσα σε αυτές κρύβεται ο πυρήνας της διττής προσέγγισης που εξακολουθούμε να έχουμε προς την Τουρκία.
Ως προς τα ζητήματα τα οποία αφορούν τη συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για το προσφυγικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει, χωρίς καθυστέρηση, επίσημες προτάσεις για τη συνέχιση της χρηματοδότησης.
Επανέλαβα και στο Συμβούλιο ότι η Ελλάδα δεν είναι αντίθετη σε μία συνεργασία με την Τουρκία στα ζητήματα του προσφυγικού, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα πληρούνται δύο βασικές προϋποθέσεις.
Η πρώτη, η οποία αποτυπώνεται στο λήμμα για τη μετανάστευση, δηλαδή την αποφυγή οποιασδήποτε προσπάθειας τρίτης χώρας εργαλειοποίησης μεταναστών και προσφύγων για πολιτικούς σκοπούς. Είναι κάτι το οποίο, προφανώς, αποτελεί για εμάς μια απαράβατη γραμμή, αλλά όχι μόνο για εμάς, για όλο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Και, βέβαια, δεύτερη προϋπόθεση, η Τουρκία να κάνει κινήσεις καλής θέλησης σε συνέχεια της εφαρμογής της συμφωνίας με την Ευρώπη και να αποδέχεται πια επιστροφές από την Ελλάδα. Γνωρίζετε καλά, έχουμε μιλήσει πολλές φορές για αυτό, για το θέμα των 1.450 ανθρώπων που βρίσκονται σε ελληνικά νησιά. Οι αιτήσεις τους για χορήγηση ασύλου έχουν απορριφθεί τελεσίδικα, πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία το συντομότερο δυνατό.
Με αφορμή τα θέματα και τις σχέσεις μας με την Τουρκία, αλλά και τη συζήτηση που είχαμε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών επανέλαβα -και εκφράζω την ικανοποίησή μου γιατί αυτό αποτυπώνεται με απόλυτη σαφήνεια στα Συμπεράσματα- ότι δεν νοείται λύση στο Κυπριακό έξω από το πλαίσιο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Είναι κάτι το οποίο έχουμε επαναλάβει σε όλους τους τόνους και στην Τουρκία και στους Τουρκοκύπριους. Αποτυπώνεται και στα Συμπεράσματα και αποτελεί και την πάγια θέση, όπως επαναδιατυπώθηκε και στη συζήτηση που είχαμε εχθές, του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Αυτή είναι η εντολή που έχει λάβει από το Συμβούλιο Ασφαλείας και δεν πρόκειται να πάρει άλλη εντολή που να τροποποιεί αυτή την κεντρική προσέγγιση.
Συζητήσαμε και τα θέματα που αφορούν τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Τα Συμπεράσματα αποτυπώνουν τον κοινό τόπο ο οποίος τελικά μπόρεσε να βρεθεί σε επίπεδο Συμβουλίου σχετικά με τον τρόπο και τις προϋποθέσεις με τις οποίες μπορούμε να συνομιλήσουμε με την Ρωσία.
Και βέβαια να κλείσω λέγοντας ότι με επιμονή δική μου και του Ιταλού Πρωθυπουργού, του Mario Draghi, ενισχύσαμε τα Συμπεράσματα που αφορούν στη Λιβύη. Όπου πια το Συμβούλιο με ρητό και κατηγορηματικό τρόπο επαναλαμβάνει ότι οι εκλογές πρέπει να γίνουν στις 24 Δεκεμβρίου. Τα αποτελέσματα πρέπει να γίνουν αποδεκτά από όλους.
Και βέβαια ζητάμε ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να γίνει πρόοδος στον πολιτικό διάλογο και βέβαια να αποχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση, τονίζω χωρίς καθυστέρηση, όλες οι ξένες δυνάμεις αλλά και οι μισθοφόροι από τη Λιβύη. Έτσι ώστε ο λιβυκός λαός, μόνος, χωρίς επιρροές, να μπορέσει να πάρει την τύχη του, να πάρει το μέλλον του, στα χέρια του στις εκλογές που πρέπει να γίνουν -όπως σας είπα- πριν από τα τέλη του έτους.
Αριστοτελία Πελώνη: Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Πρόεδρε. Παρακαλώ για τις ερωτήσεις σας. Ο κ. Καντέλης από τον «Σκαϊ» και μετά να ετοιμάζεται η κυρία Στεφανία Μουρελάτου από τον ΑΝΤ1.
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Καλησπέρα κ. Πρωθυπουργέ. Θα ήθελα να ρωτήσω στην συζήτηση που έγινε για την πανδημία και την μετάλλαξη Δέλτα, πληροφορίες που υπάρχουν και δημοσιεύματα πρακτορείων όπως το Bloomberg, αναφέρουν ότι υπήρχε μια έντονη αντιπαράθεση με την Γερμανία και την Γαλλία που έθεσαν το θέμα για την Ελλάδα και άλλες τουριστικές χώρες, να μην δέχονται τουρίστες από την Ρωσία, όπου δεν έχει εγκρίνει ο ΕΜΑ ακόμα το εμβόλιο Sputnik ή την Βρετανία, που υπάρχει το πρόβλημα με την ινδική μετάλλαξη.
Αν ισχύουν αυτές οι πληροφορίες για αυτή την αντιπαράθεση και αν αυτό και το κλίμα που βγαίνει από όλο αυτό μπορεί να επηρεάσει τις τουριστικές κινήσεις για την χώρα μας, που είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό για την οικονομία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μην πιστεύετε πάντα, κ. Καντέλη, στις δημοσιογραφικές υπερβολές. Πράγματι, η κα Merkel σε μια φράση της αναφέρθηκε στο γεγονός ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες που δέχονται το εμβόλιο Sputnik στα πλαίσια του ψηφιακού πιστοποιητικού και άλλες που δεν το δέχονται. Είναι ακριβές αυτό. Η Ελλάδα το δέχεται, όπως έχει απόλυτο δικαίωμα να κάνει με βάση τη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία περί ψηφιακού πιστοποιητικού.
Είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε όλα τα εμβόλια τα οποία έχει αναγνωρίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουμε τη δυνατότητα να δεχθούμε και άλλα. Αυτό ακριβώς κάνει η Ελλάδα. Φαντάζομαι ότι αν η Γερμανία είχε ουσιαστικές αντιρρήσεις θα τις είχε εκφράσει ήδη κατά το στάδιο της προετοιμασίας, πριν συμφωνήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο γύρω από το θέμα αυτό.
Τώρα, για το ζήτημα των μεταλλάξεων, όπως σας είπα δεν υπάρχει σε καμία περίπτωση πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για επιβολή πρόσθετων περιορισμών ενόψει καλοκαιριού για να αντιμετωπίσουμε τη μετάλλαξη Δέλτα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Και θέλω να τονίσω ότι η χώρα μας έχει ανοίξει σε επισκέπτες τηρώντας όλα τα μέτρα προστασίας.
Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται η πλήρης εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού. Δηλαδή, για να έρθει κάποιος στην Ελλάδα πρέπει να έχει απόδειξη εμβολιασμού, απόδειξη προηγούμενης ασθένειας ή αρνητικό τεστ. Και βέβαια θέλω να τονίσω ότι συμπληρωματικά, πέρα και πάνω από τις πρόνοιες του ψηφιακού πιστοποιητικού, εξακολουθούμε στα σύνορα να κάνουμε πολλούς επιπρόσθετους δειγματοληπτικούς ελέγχους, ακριβώς γιατί θέλουμε να είμαστε σίγουροι για την ακρίβεια των δεδομένων όσων επισκέπτονται την πατρίδα μας.
Θα επαναλάβω: Ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να περιορίσουμε την περαιτέρω εξάπλωση του ιού είναι ο εμβολιασμός.
Σήμερα είναι η μετάλλαξη Δέλτα, σε τρεις μήνες μπορεί να είναι η μετάλλαξη Έψιλον, η μετάλλαξη Κάππα. Θα υπάρχει μια μετάλλαξη. Η μετάλλαξη αυτή θα γίνει τελικά, αργά ή γρήγορα, η επικρατούσα μετάλλαξη, όπως έγινε και με τη βρετανική μετάλλαξη.
Αυτό που είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, είναι ότι αυτή η μετάλλαξη, η μετάλλαξη Δέλτα είναι μετάλλαξη που αντιμετωπίζεται με τον πλήρη εμβολιασμό. Αυτό μας το λένε οι ειδικοί. Άρα, δεν είναι μία μετάλλαξη που μας δημιουργεί φοβερή ανησυχία, διότι τα εμβόλια προστατεύουν από τη μετάλλαξη.
Τονίζω, όμως, τα στοιχεία που έχουμε από τη Μεγάλη Βρετανία μας λένε ότι με πλήρη εμβολιασμό είναι κάποιος ασφαλής. Εάν κάποιος δεν έχει εμβολιαστεί, είναι πολύ πιο πιθανό να κολλήσει αυτή τη μετάλλαξη με τις όποιες συνέπειες μπορεί να έχει από την ασθένεια.
Στεφανία Μουρελάτου (ANT1): Καλησπέρα κ. Πρόεδρε. Με δεδομένο ότι σε ένα ποσοστό πέριξ του 30% είναι οι πλήρως εμβολιασμένοι στη χώρα μας και με δεδομένο -όπως είπατε- ότι μόνο αυτό είναι το μέσο που μας θωρακίζει απέναντι στη μετάλλαξη Δέλτα και την όποια στο μέλλον. Μήπως έχει έρθει η ώρα με έναν επιθετικό τρόπο, με έναν εμπροσθοβαρή τρόπο, η κυβέρνηση να δώσει διευκολύνσεις, να δώσει επιπλέον βαθμούς ελευθερίας στους εμβολιασμένους για να επιταχύνει το εμβολιαστικό κύμα και στη χώρα μας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Λίγη υπομονή μέχρι την επόμενη εβδομάδα.
Στεφανία Μουρελάτου: Δεν θα μας προϊδεάσετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, αλλά είναι βέβαιο ότι από τη στιγμή που έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο πια που με μεγάλη προθυμία αυτοί που θέλουν να εμβολιαστούν, εμβολιάζονται, είναι βέβαιον ότι πρέπει να σκεφτούμε πιο έξυπνα, πιο δημιουργικά πώς θα προσεγγίσουμε συμπολίτες μας οι οποίοι μπορεί να μην έχουν πάρει ακόμα αυτή την απόφαση.
Θέλω βέβαια να πω ότι σταθερά και στους πιο ηλικιωμένους συμπολίτες μας τα ποσοστά αυξάνονται. Δεν φτάνει δηλαδή ποτέ κανείς σε ένα απόλυτο ταβάνι από το οποίο δεν μπορεί να προχωρήσει άλλο. Σήμερα, παρότι αυτές οι ηλικίες έχουν ανοίξει εδώ και μήνες και σήμερα άμα δείτε, κάθε μέρα κοιτάζοντας τα στοιχεία, υπάρχουν συμπολίτες μας 60, 70, 80 χρονών, οι οποίοι μπαίνουν στην πλατφόρμα και επιλέγουν σήμερα να εμβολιαστούν. Αυτό είναι εξαιρετικά θετικό και για αυτό και τελικά είμαι αισιόδοξος ότι θα πετύχουμε τους στόχους μας.
Και βέβαια υπάρχουν μία σειρά από πρωτοβουλίες οι οποίες αναλαμβάνονται, όπως παραδείγματος χάρη η εμβολιαστική κάλυψη ειδικών πληθυσμιακών ομάδων, η εμβολιαστική κάλυψη κατάκοιτων συμπολιτών μας. Όλοι αυτοί θα καλυφθούν από το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson για προφανείς λόγους. Άρα, έχουμε πια μία προσέγγιση η οποία είναι πολύ πιο εξειδικευμένη, ανάλογα με τα εμπόδια που παρουσιάζονται σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες ή σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.
Αριστοτελία Πελώνη: Επόμενη ερώτηση ο κ. Άγγελος Αθανασόπουλος από το «Το Βήμα» και να ετοιμάζεται και ο κ. Δημήτριος Γκάτσιος από την ΕΡΤ.
Άγγελος Αθανασόπουλος (Το Βήμα): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα σας. Θα έρθω λίγο στο κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής. Αναφερθήκατε στο ζήτημα του προσφυγικού. Ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: Μιλήσατε για τις κινήσεις καλής θέλησης εκ μέρους της Τουρκίας, ιδιαίτερα στην αποδοχή επιστροφής όσων ατόμων, των περίπου 1.500, έχουν τελεσίδικα απορριφθεί οι αιτήσεις.
Αυτός είναι ένας όρος που εάν δεν πληρωθεί από τουρκικής πλευράς θα εξέταζε η Αθήνα το ενδεχόμενο να εμποδίσει, να μπλοκάρει μία πιθανή χρηματοδότηση προς την Τουρκία; Ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι μπορούμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία σε πνεύμα καλής θέλησης. Είναι από τους τομείς εκείνους που πιστεύω ότι έχουμε κοινά συμφέροντα να συνεργαστούμε. Νομίζω ότι οι προϋποθέσεις οι οποίες έχουν τεθεί για την Τουρκία και για την απελευθέρωση αυτών των πόρων είναι συγκεκριμένες και δεν αφορούν μόνο ειδικά θέματα τα οποία θέτει η Ελλάδα.
Η Ευρώπη έχει και αυτή τα δικά της θέματα για το πώς θα αξιοποιηθούν αυτοί οι πόροι, πώς θα πιάσουν τόσο, πώς θα εξασφαλίσουμε τη διαφάνεια. Υπάρχει, δηλαδή, ένα συνολικό πλαίσιο όταν μιλάμε για μία χρηματοδότηση η οποία ξεπερνάει τα 3 δισ. Προφανώς δεν είναι χρήματα τα οποία τα δίνει κανείς χωρίς να έχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο το οποίο μπορεί να ενσωματώσει ειδικές εθνικές ιδιαιτερότητες αλλά σίγουρα και ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα. Θα ήθελα να έρθω στο Κυπριακό. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα της Συνόδου των 27 ηγετών. Θέλω να ρωτήσω τη δική σας θέση.
Και δύο ακόμα υποερωτήματα: Το πρώτο, εάν ενημερώσατε τους ομολόγους σας όσον αφορά στα αποτελέσματα των συνομιλιών που είχατε με τον Πρόεδρο Erdogan. Και ένα δεύτερο, κατά πόσο σας ανησυχεί το ενδεχόμενο να μεταφερθεί αυτό το καλοκαίρι η ένταση από την Ελλάδα στην Κύπρο με την επικείμενη παρουσία του Τούρκου Προέδρου στα Βαρώσια στις 20 Ιουλίου.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, ναι είμαστε ικανοποιημένοι και προφανώς είχαμε, όπως πάντα, συστηματική επικοινωνία με τον Κύπριο Πρόεδρο και με το επιτελείο του για να προετοιμάσουμε τις θέσεις μας γύρω από τα ζητήματα αυτά.
Θεωρώ ότι η σχετική παράγραφος που αφορά το Κυπριακό, συγκεκριμένα η παράγραφος 19, καλύπτει πλήρως τις ανησυχίες, και τις δικές μας αλλά και της κυπριακής πλευράς. Και νομίζω ότι με απόλυτο τρόπο ξεκαθαρίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να βρεθεί μία λύση.
Βεβαίως και ενημέρωσα και τους ομολόγους μου για τη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Erdogan, στα πλαίσια της τακτικής ενημέρωσης που κάνω για τα ζητήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Από εκεί και πέρα, στο ζήτημα που αφορά στην Κύπρο, έχω εκφράσει με σαφέστατο τρόπο και το έκανα και κατά τη διάρκεια της συνάντησης με το κ. Erdogan, τον έντονο προβληματισμό μου για οποιαδήποτε εκδήλωση έντασης στην Κύπρο με αφορμή την τραγική επέτειο της εισβολής, την 20η Ιουλίου.
Πιστεύω ότι πια έχει καταστεί απολύτως σαφές -αυτό ήταν και το νόημα όλης αυτής της στρατηγικής προσπάθειας που καταβάλαμε τους τελευταίους 18 μήνες- ότι μια ένταση είτε με την Ελλάδα είτε με την Κύπρο, έχει πια επιπτώσεις στις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Δεν είμαστε μόνοι μας και όταν μερικές φορές η Τουρκία «παραπονιέται» για τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου πρέπει να καταλάβει ότι η Ελλάδα και η Κύπρος ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια και οι εταίροι μας θα μας στηρίξουν.
Και ότι πια οι διαφορές μας, είναι διαφορές, οι οποίες δεν είναι μόνο μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας ή της Κύπρου και της Τουρκίας, έχουν μια ευρωπαϊκή διάσταση. Είναι κάτι το οποίο η Τουρκία φαίνεται να έχει δυσκολία να το αντιληφθεί. Εμείς θα φροντίζουμε να το επαναλαμβάνουμε με ψυχραιμία αλλά και με απόλυτη σαφήνεια σε κάθε ευκαιρία.
Αριστοτελία Πελώνη: Επόμενες ερωτήσεις. Ο κ. Νίκος Αρμένης από το ΑΠΕ και το MEGA και ο κ. Γιάννης Παλαιολόγος από την «Καθημερινή» και τον ΣΚΑΪ.
Νίκος Αρμένης (ΑΠΕ και MEGA): Κύριε Πρόεδρε, θα επιστρέψω στο θέμα της πανδημίας. Όταν άρχισαν να χαλαρώνουν οι περιορισμοί στη χώρα μας είχατε πει ότι στόχος είναι ό,τι ανοίγει να μην κλείσει ξανά. Τώρα με την μετάλλαξη Δέλτα αυτός ο στόχος είναι εφικτός ή μπορεί το φθινόπωρο ή το χειμώνα να έχουμε νέα lockdown;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο στόχος είναι απολύτως εφικτός. Αλλά -θα το ξαναπώ- εξαρτάται από όλους μας. Εμείς έχουμε κάνει ό,τι έπρεπε ως κυβέρνηση, ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό. Και πιστεύω ότι καθώς θα ξεδιπλώνουμε τη στρατηγική μας -σε συνέχεια και της προηγούμενης ερώτησης που έγινε- πιστεύω ότι θα φτάσουμε στο στόχο μας. Θα φτάσουμε γιατί έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην κρίση των Ελλήνων πολιτών.
Καταλαβαίνω -θα το ξαναπώ- καταλαβαίνω τους ανθρώπους οι οποίοι εξέφρασαν έναν αρχικό ενδοιασμό για το εμβόλιο. Τους ζητώ να δουν όλα τα στατιστικά στοιχεία για να δουν ότι πράγματι το εμβόλιο είναι και ασφαλές και αποτελεσματικό.
Μπορώ να δεχθώ κιόλας ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι ιδεολογικά αρνητές. Διαφωνώ κάθετα μαζί τους, δεν νομίζω ότι είναι πάρα πολλοί, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν συμπολίτες μας οι οποίοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Έχω μεγαλύτερη δυσκολία με τους συμπολίτες μας οι οποίοι θεωρούν ότι θα μπορούσαν να κάνουν το εμβόλιο αλλά περιμένουν να το κάνουν οι άλλοι για να μην το κάνουν οι ίδιοι. Αυτό δεν θεωρώ ότι είναι κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά. Και θα ξαναπώ ότι είναι μια συμπεριφορά η οποία θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο το κοινωνικό σύνολο, πρώτα από όλα θέτει σε κίνδυνο τους ίδιους.
Αυτή τη στιγμή, σε αντίθεση με το τι συνέβαινε πριν από εννέα μήνες, όπου δεν είχαμε επιλογές, υπάρχει επιλογή. Και ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη του πια. Αν δεν επιλέξει να εμβολιαστεί αναλαμβάνει την ευθύνη όχι μόνο απέναντι στην κοινωνία, απέναντι στον εαυτό του και στην οικογένειά του, ότι είναι πολύ πιο πιθανόν να αρρωστήσει από ό,τι αν είναι εμβολιασμένος.
Είμαι, λοιπόν, πολύ αισιόδοξος για την εξέλιξη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εξακολουθούμε να προσέχουμε. Ούτε σημαίνει ότι δεν θα πρέπει, μέσα από την σταθερή επιτήρηση, να εντοπίζουμε, ενδεχομένως, τοπικές εξάρσεις τις οποίες θα πρέπει να ελέγχουμε. Γιατί είναι πάντα πιο εύκολο να ελέγξεις μια τοπική έξαρση εν τη γενέσει της από το να την αφήσεις να ξεφύγει από τον έλεγχο σου.
Αλλά και απέναντι στην μετάλλαξη Δέλτα και απέναντι σε οποιαδήποτε μετάλλαξη που μπορεί να ακολουθήσει, υπάρχει μια απάντηση μόνο, θα το ξαναπώ για χιλιοστή φορά, αυτή είναι ο εμβολιασμός.
Γιάννης Παλαιολόγος (Καθημερινή και ΣΚΑΪ): Κύριε Πρόεδρε, καλό μεσημέρι και από μένα. Για την πανδημία και εγώ και την ευρωπαϊκή διάσταση και την διαφωνία, διχογνωμία, αντιπαράθεση, όπως θέλετε πείτε την.
Υπάρχει η σύσταση που αφορά τα εξωτερικά σύνορα, είναι διαφορετική από αυτήν για τις μετακινήσεις εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι εναντίον της χρήσης μη εγκεκριμένων εμβολίων. Δεδομένου αυτού, υπάρχει περίπτωση η κυβέρνηση να τροποποιήσει την πολιτική όσον αφορά τα μη εγκεκριμένα εμβόλια, όπως το ρωσικό.
Δεύτερον, ανησυχείτε ότι αν δεν υπάρξει συντονισμός πανευρωπαϊκός σε σχέση με τα εξωτερικά σύνορα, ότι ενδέχεται χώρες όπως η Γερμανία να λάβουν μέτρα περιοριστικά για τα ταξίδια εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης; Και έτσι, για παράδειγμα, ένας γερμανός τουρίστας που θα έρχεται στην Ελλάδα να πρέπει να κάνει καραντίνα γυρνώντας στην Γερμανία;
Και σε ένα άλλο θέμα, επειδή άκουσα αυτό που είπατε για το Ταμείο Ανάκαμψης, είπατε ότι εκταμίευση η πρώτη θα γίνει τέλη Αυγούστου; Γιατί είχαμε ακούσει ότι υπάρχει πιθανότητα να γίνει και πιο νωρίς. Ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η εντύπωση μου είναι ότι θα έχουμε εκταμίευση εντός του Αυγούστου. Τέλη, μέσα, θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα με την οποία θα εγκριθούν τα υπόλοιπα σχέδια. Ας κρατήσουμε την μεγάλη εικόνα, πόσο γρήγορα κινηθήκαμε και πώς μέσα σε ένα χρόνο κάτι το οποίο φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας -πέρσι τον Μάρτιο- έγινε τελικά νέα πραγματικότητα.
Θεωρώ ότι για το ζήτημα αυτό μεγαλοποιούμε μια κατάσταση η οποία συζητήθηκε ελάχιστα στο Συμβούλιο. Δεν εκτιμώ ότι υπάρχει πιθανότητα να μπουν επιπλέον περιορισμοί στις εσωτερικές μετακινήσεις. Έχουμε όλοι συμφωνήσει στο «πράσινο» πιστοποιητικό και τονίζω ότι όσο αυξάνονται οι ρυθμοί του εμβολιασμού παντού, σε όλη την Ευρώπη, τόσο πιο ασφαλείς θα αισθανόμαστε όλοι.
Αριστοτελία Πελώνη: Τελευταία ερώτηση στην κα Σοφία Φασουλάκη από τον τηλεοπτικό σταθμό OPEN.
Σοφία Φασουλάκη (OPEN): Ευχαριστώ πολύ. Καλησπέρα κ. Πρόεδρε. Από την αντίδραση που πληροφορηθήκαμε πριν από λίγο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, καταλαβαίνουμε ότι η γειτονική χώρα μάλλον δεν είδε με καλό μάτι τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, ούτε όσον αφορά τα ανθρωπινά δικαιώματα ούτε όσον αφορά το θέμα της Κύπρου, όπου επέμεινε βέβαια στη λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Θέλω λοιπόν, το ρωτάω αυτό γιατί είχατε όπως πληροφορηθήκαμε επίσης και μια συνάντηση με τον κ. Tatar, αν είχατε κάποια συζήτηση για αυτό.
Και ένα δεύτερο, αν έχετε την καλοσύνη. Θέλω να ρωτήσω αν η Ελλάδα προτίθεται να συνεχίσει τις επαφές με την Τουρκία στην περίπτωση που οι γείτονες προχωρήσουν -όπως λένε- σε γεωτρήσεις εντός Κυπριακής ΑΟΖ. Σας ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, για το μεν πρώτο σκέλος της ερώτησής σας, σας απάντησα. Η Τουρκία μονίμως εκφράζει μία αντίρρηση για τα Συμπεράσματα. Και στο βαθμό που τα Συμπεράσματα επαναλαμβάνουν προηγούμενα Συμπεράσματα και η θέση πια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σταθερή, δεν περίμενα κατ’ ανάγκην μια διαφορετική αντίδραση. Αλλά πιστεύω ότι η Ευρώπη, δια των 27 κρατών-μελών και δια των θεσμικών της οργάνων, στέλνει ένα πολύ ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία, η οποία πιστεύω ότι θα διαλέξει, τελικά, τον σωστό δρόμο της αποκλιμάκωσης, έτσι ώστε να μπορέσουμε σταδιακά να χτίσουμε εμπιστοσύνη και μία πιο θετική ατζέντα.
Πράγματι, δεν συναντήθηκα με τον κ. Tatar, διασταυρωθήκαμε στο πρωινό του ξενοδοχείου, μιλήσαμε για κανένα δίλεπτο. Σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα του επανέλαβα την πάγιά μας θέση ότι με τη λύση των δύο κρατών δεν πρόκειται να πάμε πουθενά. Και ότι είναι μια λύση η οποία απορρίπτεται -και απορρίπτεται όχι μόνο γιατί αντιβαίνει στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών- απορρίπτεται και γιατί είναι παντελώς ασύμβατη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Άρα στην Ευρώπη, στις Βρυξέλλες, ο κ. Tatar δεν πρέπει να μιλάει για δυο κράτη, διότι κανείς δεν θα τον ακούσει. Η συζήτηση σταματάει εν τη γενέσει της. Δεν έχουμε να συζητήσουμε κάτι παραπάνω. Και αυτό σε αυτή την πολύ σύντομη συνάντηση που είχαμε είχα την ευκαιρία να του το επαναλάβω.
Από εκεί και πέρα, ας βλέπουμε φέτος το καλοκαίρι, μετά το περσινό καλοκαίρι κα Φασουλάκη, το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Νομίζω ότι το πλαίσιο πια, με επαναλαμβανόμενες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είναι τελείως ξεκάθαρο ως προς τις σχέσεις μας με την Τουρκία.
Αριστοτελία Πελώνη: Κάπου εδώ ολοκληρώνεται η συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού. Σας ευχαριστούμε όλους και εύχομαι ένα καλό και ασφαλές καλοκαίρι.
