Η μάχη του Μπιζανίου υπήρξε η κορυφαία αναμέτρηση του Α’ Βαλκανικού Πολέμου στο Ηπειρωτικό μέτωπο, σηματοδοτώντας την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον οθωμανικό ζυγό. Για 85 ημέρες (29 Νοεμβρίου 1912 – 21 Φεβρουαρίου 1913), οι ελληνικές δυνάμεις έδωσαν σκληρούς αγώνες μέχρι την τελική παράδοση της πόλης, ολοκληρώνοντας έτσι την πολυαναμενόμενη ένταξη της Ηπείρου στο ελληνικό κράτος.
Τιμούμε σήμερα όλους εκείνους που αγωνίστηκαν κάτω από αντίξοες συνθήκες -τους στρατιώτες, τους εθελοντές από την Κρήτη και την Κύπρο, τους φιλέλληνες- και όλους όσοι έδωσαν τη ζωή και τη νιότη τους για την ελευθερία. Η λαϊκή μούσα απαθανατίζει τη μάχη και την προσμονή της νίκης:
«Στα Πεστά και στο Μπιζάνι, μάνα μου, τι κρύο κάνει,
στα Πεστά, στη Μανωλιάσα, που δεν πήραμε ανάσα…»
Και, με συγκίνηση, η ίδια φωνή καταλήγει:
«Τα πήραμε τα Γιάννενα, μάτια πολλά το λένε,
όπου γελούν και κλαίνε».
Η μικρή τότε πολυπολιτισμική πόλη, με ελληνικό, οθωμανικό και εβραϊκό πληθυσμό, εξελίχθηκε σε πρωτεύουσα της Ηπείρου, κέντρο των γραμμάτων, των τεχνών και του πολιτισμού.
Η ελευθερία, όμως, δεν ήταν ποτέ δεδομένη. Χρόνια μετά, νέοι αγώνες δόθηκαν ενάντια στις ναζιστικές και φασιστικές δυνάμεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ώστε η πατρίδα μας να παραμείνει ελεύθερη και να προοδεύσει.
Σήμερα, σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις, αβεβαιότητες και απειλές για την ειρήνη και την κοινωνική συνοχή, η ιστορική μνήμη μάς υπενθυμίζει την αξία της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και του αγώνα για ένα καλύτερο μέλλον. Απαιτείται εγρήγορση, ετοιμότητα και συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πολλών.
Χρόνια πολλά σε όλες και όλους!
