Σε καθεστώς μόνιμης οικονομικής «ομηρίας» έχουν περιέλθει οι εργοληπτικές επιχειρήσεις οι οποίες έρχονται αντιμέτωπες με μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές έργων από το Δημόσιο και την απουσία προοπτικής για την επιστροφή σε συνθήκες κανονικότητας.
Λογαριασμοί έργων που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και κυρίως έργων που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ καταβάλλονται με καθυστερήσεις που ξεπερνούν το ένα έτος.
Το γεγονός αυτό έχει θέσει σε δεινή οικονομική θέση τις εργοληπτικές επιχειρήσεις οι οποίες αδυνατούν να εκπληρώσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις απέναντι σε εργαζόμενους, προμηθευτές και δημόσιο (ασφαλιστικές εισφορές, ΦΠΑ, φορολογία εισοδήματος). Η μη εκ-πλήρωση αυτών των υποχρεώσεων, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή τραπεζική χρηματοδότηση, θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους. Χωρίς φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, οι συνάδελφοι μηχανικοί εργολήπτες αποκλείονται από δημοπρασίες, γεγονός που τους ωθεί στη διακοπή της δραστηριότητάς τους.
Είναι πλέον δεδομένο, ότι η στάση πληρωμών στους εγκεκριμένους λογαριασμούς των έργων θα θέσει σε κίνδυνο – αν δεν συμβαίνει ήδη – την ομαλή ροή στην κατασκευή των έργων, θα οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις λόγω διακοπής των εργασιών ή ακόμη και διάλυσης των συμβάσεων τους με ότι αυτό συνεπάγεται για τα έργα αυτά καθ΄ αυτά, τις τοπικές κοινωνίες κ.ο.κ.
Δεδομένου επίσης, ότι οι εργοληπτικές επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν τις δυναμικές μεταβολές της αγοράς (αυξήσεις τιμών των υλικών, ενέργειας, καυσίμων κ.ο.κ.) και πλέον και μείωση του φυσικού αντικειμένου, απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο όπως:
Αύξηση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και ισοσκελισμός απαιτούμενων πιστώσεων και προϋπολογισμού.
Δυνατότητα προεξόφλησης στο 90% της αξίας των λογαριασμών και παράλληλη επιδότηση προεξόφλησης μέσω του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ
Δυνατότητα εκχώρησης λογαριασμού στο δημόσιο έναντι οφειλών ΦΠΑ και ασφαλιστικών εισφορών ή δυνατότητα να τίθενται οι οφειλές σε αναστολή είσπραξης.
Παράλληλα με τα ανωτέρω, είναι πλέον αναγκαίο να υπάρξει επικαιροποίηση – εκσυγχρονισμός των ενιαίων τιμολογίων εργασιών, ώστε οι τιμές μονάδας αποζημίωσης των εργασιών να συνάδουν με τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς, τεχνικές και οικονομικές.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Π.Δ. 71/2019
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 71/2019 η εγγραφή στη βαθμίδα Α’ του ΜΕΚ γίνεται μετά την παρέλευση τριετίας για τους διπλωματούχους ΑΕΙ και με αποκτηθείσα εμπειρία 7.000€.
Αυτή η προϋπόθεση δημιουργεί εμπόδια στην είσοδο των νέων μηχανικών στην αγορά των τεχνικών έργων, καθώς προηγουμένως η εγγραφή στην βαθμίδα Α’ δεν απαιτούσε εμπειρία.
Για την υποστήριξη των νέων συναδέλφων μηχανικών και τη διευκόλυνση της επαγγελματικής τους εξέλιξης, είναι αναγκαίο να γίνει διορθωτική παρέμβαση. Συγκεκριμένα, προτείνεται η δημιουργία εισαγωγικής βαθμίδας στον Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Έργων Δημοσίου (ΜΗ.Ε.Ε.Δ.Ε.), με ανώτατο όριο προϋπολογισμού έργων τις 50.000€. Παράλληλα, πρέπει να επανέλθει η δυνατότητα εγγραφής στη βαθμίδα Α’ του ΜΕΚ χωρίς προαπαιτούμενη εμπειρία, όπως ίσχυε προηγουμένως.
Μια τέτοια αλλαγή θα διευκολύνει την είσοδο των νέων μηχανικών στην αγορά εργασίας και θα συμβάλει στην ενίσχυση του τεχνικού κλάδου.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΠΣ ΜΗΤΕ
Το ΟΠΣ ΜΗ.ΤΕ. (Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Μητρώου Τεχνικών Επιχειρήσεων) ήταν μια αναγκαία και πολλά υποσχόμενη μεταρρύθμιση για τον τεχνικό κόσμο της χώρας. Η καταγραφή των τεχνικών επιχειρήσεων σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα – μητρώο κατά τις διατάξεις του Π.Δ. 71/2019 εξακολουθεί να μην είναι επαρκώς λειτουργική, παρότι έχει εκδοθεί διαπιστωτική πράξη λειτουργίας της από τις 02-05-2024.
Στο Π.Δ. 71/2019, προβλέπεται τα πιστοποιητικά εμπειρίας των εργοληπτών να καταχωρούνται ηλεκτρονικά από τις αναθέτουσες αρχές στο ΟΠΣ του ΜΗΤΕ. Οι αναθέτουσες αρχές, δια των συναδέλφων μηχανικών, καλούνται να καταχωρήσουν όλα τα πιστοποιητικά εμπειρίας των εργοληπτών έως τις 03-02-2025, καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης επανάκρισης των εργοληπτικών επιχειρήσεων. Αυτό συνεπώς είναι ανέφικτο στην παρούσα φάση, ενώ ταυτόχρονα διαπιστώνονται και λάθη κατά την αυτόματη μετάπτωση των πιστοποιητικών από το παλαιό σύστημα στο νέο.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση αιτήσεων επανάκρισης των εταιρειών στο νέο μητρώο ΜΗ.ΤΕ.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, προτείνεται να ληφθούν άμεσα τα εξής μέτρα:
Να δοθεί η δυνατότητα στις εργοληπτικές επιχειρήσεις να καταχωρούν οι ίδιες στο ΟΠΣ τα πιστοποιητικά εμπειρίας που τις αφορούν για την περίοδο 2019-2023, κατ’ εξαίρεση του υφιστάμενου τρόπου λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος
Να δημιουργηθεί πρόγραμμα εκπαίδευσης/επιμόρφωσης στελεχών των Αναθετουσών Αρχών περί της σχετικής διαδικασίας για τα πιστοποιητικά που θα εκδίδονται από την 01-01-2024 και εξής.
Το τμήμα Ηπείρου του Τ.Ε.Ε. αναλαμβάνοντας το ρόλο του ως τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας, θεωρεί ότι αυτά τα μέτρα θα συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του ΟΠΣ ΜΗΤΕ και θα διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τις προθεσμίες, ελαχιστοποιώντας τα προβλήματα που προκύπτουν από τη μετάβαση στο νέο σύστημα.
