Απάντηση – τοποθέτηση του Περιφερειάρχη Ηπείρου σε επίκαιρη ερώτηση για μονάδα ΑΣΑ, ΣΜΑ κ.α.

Στη σημερινή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου ο Περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση της παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση» για «μέτρα οικονομικής ανακούφισης των Δήμων για τη διαχείριση των απορριμμάτων, ανέφερε τα εξής:
Να θυμίσω αρχικά σε όλους, ότι το εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων στην Ήπειρο κατασκευάστηκε με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τα λεγόμενα ΣΔΙΤ.
Οι διαδικασίες ξεκίνησαν το 2013 και ολοκληρώθηκαν το 2017, δηλαδή έγιναν με δύο διαφορετικές κυβερνήσεις. Σας θυμίζω επίσης ότι η λειτουργία του γίνεται με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου που εγγυήθηκε υπέρ της Περιφέρειας και είχε καθοριστικό ρόλο στην υπογραφή της σύμβασης και στη διαμόρφωση των όρων της.
Το εργοστάσιο είναι δημόσια περιουσία και μόνο τη διαχείρισή του έχει αναλάβει η εταιρεία.
Οι αξιώσεις που υπέβαλε σε διαιτησία τον Ιούλιο του 2019 η εταιρεία αφορούν:
• ποινική ρήτρα που της επέβαλε η Περιφέρεια
• απαιτήσεις για ζημιά που υπολογίζει ότι της προκάλεσε η καθυστέρηση στην έναρξη λειτουργίας του εργοστασίου και
• απαιτήσεις για απώλεια εσόδων μέχρι το τέλος του 2020, όπως ισχυρίσθηκε, τις οποίες διεκδίκησε προκαταβολικά!
Ως προς την ποινική ρήτρα: η εταιρεία είχε δεσμευθεί να παραδώσει το εργοστάσιο έτοιμο για λειτουργία στις 21 Ιανουαρίου 2019. Η σύμβαση που είχε υπογράψει όριζε πως αν δεν παραδινόταν αυτή την ημερομηνία, έπρεπε να καταβάλει στην Περιφέρεια εφάπαξ αποζημίωση 50.000 ευρώ και επιπλέον 10.000 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης.
Για να ξεκινήσει όμως το εργοστάσιο τη λειτουργία έπρεπε ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής να βεβαιώσει πως οι δοκιμές απέδειξαν πως όλα λειτουργούν καλά.
Ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής ήταν πολυεθνική με εξειδικευμένες γνώσεις στον τομέα των αποβλήτων. Τον είχε προτείνει η εταιρεία και αυτή τον πλήρωνε. Έτσι προβλεπόταν από τη διακήρυξη του διαγωνισμού που είχε έρθει από το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Στις 21 Ιανουαρίου 2019 ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής αρνήθηκε να εκδώσει το πιστοποιητικό για 14 διαφορετικούς λόγους. Δύο μόνο λόγοι αφορούσαν τους Δήμους της Ηπείρου και οι υπόλοιποι δώδεκα την εταιρεία.
Ως προς τους Δήμους ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής ανέφερε ότι δεν είχαν προσκομίσει τις ποσότητες που απαιτούνταν και ότι προσκομίστηκαν σκουπίδια από 16 μόνο Δήμους επί συνόλου 18.
Ξεκίνησε νέος κύκλος δοκιμών για 63 ημέρες, όπως απαιτούσε η τεχνολογία που είχε προσφέρει η εταιρεία. Εντέλει το πιστοποιητικό εκδόθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. Όμως και στον δεύτερο κύκλο των δοκιμών, οι ποσότητες των σκουπιδιών που μεταφέρθηκαν από τους Δήμους ήταν μικρότερες λόγω των δύσκολων καιρικών συνθηκών και ένας Δήμος μετέφερε μόνο τις τελευταίες ημέρες. Πιστοποιητικό όμως εκδόθηκε, που σημαίνει ότι το πρόβλημα στις πρώτες δοκιμές δεν προκλήθηκε από την πλευρά των Δήμων και της Περιφέρειας.
Οι 12 λόγοι που αφορούσαν την εταιρεία και ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής αρνήθηκε να εκδώσει το πιστοποιητικό στην ώρα του, είναι όλοι τεχνικοί. Ο πιο «ασήμαντος» από όλους είναι ότι στις 21 Ιανουαρίου 2019 που το εργοστάσιο έπρεπε να λειτουργεί,η εταιρεία όχι μόνο δεν είχε εκδώσει άδεια λειτουργίας, αλλά δεν είχε καταθέσει ούτε την αίτηση για την άδεια. Χωρίς άδεια θα το λειτουργούσε;
Το πιστοποιητικό δεν αρνήθηκε να το εκδώσει στην ώρα του η Περιφέρεια αλλά ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής που, επαναλαμβάνω, η εταιρεία τον είχε διαλέξει και αυτή τον πλήρωνε. Η Περιφέρεια επέβαλε τις ρήτρες όπως όριζε η σύμβαση.
Ως προς τις απαιτήσεις της εταιρείας για απώλεια εσόδων:
Οι απαιτήσεις για μας είναι εξωπραγματικές. Τον Ιούλιο του 2019 διεκδικούσε αποζημιώσεις μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020, δηλαδή όπως λέμε για μελλοντικά δεδουλευμένα. Η εταιρεία, όποια νόμιμη απαίτηση έχει, την υποβάλλει στην Περιφέρεια και αφού ελέγχεται, πληρώνεται. Και πραγματικά μας προξενεί εντύπωση τί επεδίωκε η εταιρεία τον Ιούλιο του 2019 όταν κατέθεσε την αίτηση για ανύπαρκτες απαιτήσεις της.
Επιπλέον με την ίδια αίτηση διεκδικεί και διαφυγόντα έσοδα από τρίτους για τις δύο πρώτες χρονιές. Τα έσοδα αυτά προέρχονται από πωλήσεις δευτερογενών προϊόντων, όπως είναι χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ενέργεια κλπ. Τέτοια απαίτηση όμως δεν έχει υποβάλει ποτέ μέχρι σήμερα στην Περιφέρεια ούτε έχει αναλύσει πουθενά πώς υπολογίζει αυτές τις αξιώσεις.
Σύμφωνα μάλιστα με τη σύμβαση, η εταιρεία για να πουλήσει δευτερογενή πρέπει πρώτανα υποβάλει στην Περιφέρεια το σχέδιο της συμφωνίας με τον αγοραστή για να ελεγχθούν οι τιμές πώλησης. Μέχρι σήμερα δεν έχει καταθέσει ούτε ένα, για αυτό και η Περιφέρεια κατέθεσε στο Διαιτητικό Δικαστήριο ανταίτηση λογοδοσίας και επίδειξης εγγράφων. Δηλαδή ζητάμε από το Δικαστήριο να μας καταθέσει η εταιρεία παραδείγματος χάριν τιμολόγια πώλησης για να ενημερωθεί η Περιφέρεια και οι πολίτες της Ηπείρου πώς προκύπτουν οι αξιώσεις της.
Το Διαιτητικό Δικαστήριο αποτελείται από τρεις δικαστές, έναν όρισε η εταιρεία και πρόκειται για συνταξιούχο δικαστή του Συμβουλίου της Επικρατείας και έναν όρισε η Περιφέρεια και πρόκειται για εν ενεργεία Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον τρίτο τον ορίζουν αυτοί οι δύο, αλλά επειδή δεν συμφώνησαν, τον όρισε το Πρωτοδικείο Αθηνών και είναι συνταξιούχος δικαστής του Αρείου Πάγου. Είμαστε σε αναμονή της απόφασης, η οποία προσβάλλεται στο Πολιτικό Εφετείο Αθηνών και η απόφαση του Εφετείου στον Άρειο Πάγο.
Πολύ συνοπτικά και τελειώνοντας αυτό το κεφάλαιο, θέλω να σας ενημερώσω, ότι στη διαδικασία της διαιτησίας οι υπεύθυνοι της εταιρείας επιχείρησαν να εμπλέξουν την Περιφερειακή Αρχή σε ‘περίεργα’ παιχνίδια, ψευδορκώντας. Η αντίδρασή μου ήταν αυτή που έπρεπε. Τα «μάζεψαν» λέγοντας πως τα είπαν εκ παραδρομής.
Δεν ξέρω αν έχουν καταλάβει ορισμένοι πως το πολιτικό παρελθόν τους δεν τους νομιμοποιεί να ασκούν πολιτικές στην Ήπειρο. Έχω ζητήσει την απομάκρυνση του Διευθύνοντα Συμβούλου και του αναπληρωτή του, για το καλό του έργου. Στην Ήπειρο η εταιρεία ήρθε να επεξεργαστεί τα σκουπίδια, τηρώντας τις συμφωνίες, και τίποτε παραπάνω. Και εγώη εντολή που πήρα από τους Ηπειρώτες είναι να εκπροσωπώ τα συμφέροντά τους και όχι τα συμφέροντα της εταιρείας. Αν έκανα «τα στραβά μάτια», όπως θα βόλευε ορισμένους, μέλι – γάλα θα ήταν οι σχέσεις μας.
Δυνατότητες επαναδιαπραγμάτευσης
Για να ξεκινήσει διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης πρέπει να έχουν αλλάξει τα δεδομένα με βάση τα οποία υπογράφηκε η σύμβαση. Ένα τέτοιο δεδομένο θα μπορούσε να προκύψει από την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, το ΠΕΣΔΑ Ηπείρου.
Την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ έχει αναλάβει ο ΦοΔΣΑ και θα το στείλει για έγκριση στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Τα στοιχεία που θα μας υποβάλει για έγκριση πρέπει να ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα της Ηπείρου. Το λέω τώρα για να μην έχουμε άλλου είδους μπλεξίματα στη συνέχεια…
Επ’ ευκαιρία θέλω να τονίσω, πως όσοι εκπροσωπούμε φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί στις δηλώσεις μας, γιατί ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν σε βάρος των συμφερόντων των Ηπειρωτών. Το επισημαίνω, γιατί στη διαδικασία της Διαιτησίας η εταιρεία για να ενισχύσει τις διεκδικήσεις της σε βάρος των συμφερόντων της Ηπείρου, επικαλέστηκε και ισχυρισμούς του ΦοΔΣΑ.
Η λειτουργία των ΣΜΑ
Έχουμε απαντήσει αρκετές φορές για τους ΣΜΑ. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην Περιφέρεια, αλλά στον ΦΟΔΣΑ, που πρέπει να συμπράξει στην έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας τους, ώστε στη συνέχεια να του παραδοθούν οι Σταθμοί, όπως ορίζει η Προγραμματική Σύμβαση,
Η Περιφέρεια Ηπείρου που ανέλαβε με την Προγραμματική να παραδώσει τους ΣΜΑ «με το κλειδί» που λένε, προνόησε με την ένταξη του έργου να θεσμοθετηθούν και 45θέσειςεργασίας ως μόνιμο προσωπικό του ΦΟΔΣΑ. 21 οδηγοί και 24 εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων (εργατοτεχνικό προσωπικό).Η αμοιβή έχει φιξαρισθεί σε 20.000 ευρώ το άτομο ετησίως, δηλαδή 1.500 ευρώ το μήνα. Επίσης με προϋπολογισμένες όλες τις δαπάνες, το τέλος εισόδου σε κάθε ΣΜΑ έχει ορισθεί δεσμευτικά από 18 έως 21 ευρώ. Οι υπολογισμοί αυτοί έγιναν λαμβάνοντας υπόψη και το κατά κεφαλή εισόδημα του Ηπειρώτη.
Ο ΦΟΔΣΑ ενώ έπρεπε να ξεκινήσει τη διαδικασία πρόσληψης 45 εργαζομένων, που το έχει ανάγκη η Ήπειρος, επιχείρησε να αναθέσειτη λειτουργία τους σε εργολάβο με υπερπολλαπλάσιο κόστος. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα και αυτό έχουμε προτείνει, η λειτουργία των ΣΜΑ να γίνει με προσωπικό των δήμων και ήδη έχουμε αιτήσεις για προγραμματική σύμβαση από Δήμους.
Οπότε σταματήστε πλέον να ρίχνετε μομφή στην Περιφέρεια.
Θέλω να ξεκαθαρίσω για μια ακόμη φορά ότι η μεταφορά των απορριμμάτων στο εργοστάσιο δεν επηρεάζεται από τη λειτουργία των ΣΜΑ. Και σας εξηγώ:
1) Οι ΣΜΑ που κατασκευάσθηκαν στην πρώτη φάση δεν εξυπηρετούν όλους τους Δήμους της Περιφέρειας. Ακόμη και μετά την λειτουργία τους, κάποιοι Δήμοι θα συνεχίζουν να μεταφέρουν τα σκουπίδια απευθείας στο εργοστάσιο. Αυτοί θα εξυπηρετηθούν από ΣΜΑ όταν θα κατασκευάσει τους υπόλοιπους ο ΦΟΔΣΑ, που απ’ ότι γνωρίζουμε ακόμη δεν ξεκίνησε τις διαδικασίες.
2) Απομακρυσμένοι και ορεινοί Δήμοι μεταφέρουν τα σκουπίδια στο εργοστάσιο.Κάποιοι άλλοι πιο κοντινοί και πεδινοί γιατί δεν τα μεταφέρουν;
3) Δε νομίζω ότι είναι τυχαίο ότι αυτοί που δεν μεταφέρουν τα απορρίμματα στο εργοστάσιο είναι Δήμοι που υπάγονται σε συγκεκριμένο ΧΥΤΥ, αυτόν της Βλαχέρνας. Μάλιστα το τέλος εισόδου σε αυτόν τον ΧΥΤΥ ανέρχεται σε 18,50 ευρώ τον τόνο, όταν στο Ελληνικό που η σύμβαση έχει υπογραφεί με την Περιφέρεια ανέρχεται σε 12,50 ευρώ τον τόνο. Να επισημάνω ότι ο ΧΥΤΥ Βλαχέρνας έχει χρηματοδοτηθεί για επέκταση με τον όρο να δέχεται μόνο υπόλειμμα. Έχουμε ενημερώσει και την εταιρία που τον διαχειρίζεται και τους Δήμους που μεταφέρουν τα σκουπίδια εκεί, ότι είναι παράνομη η μεταφορά τους και ότι παραβιάζουν την περιβαλλοντική νομοθεσία και τη σύμβαση.
Ζητήσαμε στοιχεία από τον ΦΟΔΣΑ για τις ποσότητες των σκουπιδιών που μεταφέρονται σε αυτόν τον ΧΥΤΥ. Παρότι έχει υποχρέωση να τις χορηγήσει, αρνείται να το κάνει. Κάποια στιγμή θα πρέπει να εξηγήσει και το «γιατί».
Τέλος ταφής
Το τέλος ταφής στο οποίο αναφέρεται η «Λαϊκή Συσπείρωση», δεν είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Όμως είναι εντελώς διαφορετικό να καταβάλλεται επί των απορριμμάτων και διαφορετικό επί του υπολείμματος αυτών. Στην τελευταία περίπτωση μειώνεται κατά 65% περίπου. Παρά την επιπλέον επιβάρυνση που επιβλήθηκε, κάποιοι Δήμοι επιμένουν να μεταφέρουν απορρίμματα σε ΧΥΤΥ, παρότι μάλιστα αυτό – εκτός από παράνομο- είναι και οικονομικά ασύμφορο.
Έχοντας η Ήπειρος ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, μπορεί ο αρμόδιος φορέας να διεκδικήσει και μείωση, ακόμη και κατάργηση του τέλους ταφής. Σε μια τέτοια πρωτοβουλία η Περιφέρεια θα είναι αρωγός του.
Χρηματοδότηση μεταφοράς απορριμμάτων
Έστω και με καθυστέρηση αναγνωρίζετε την επιτυχημένη προσπάθειά μας για τη δωρεάν μεταφορά του υπολείμματος από το εργοστάσιο για όλους τους Ηπειρώτες. Πρέπει όμως να κάνετε και το επόμενο βήμα που απαιτεί βεβαίως και αυτοκριτική εκ μέρους σας. Εδώ δεν χωράνε «ναι μεν αλλά». Να πάρετε δηλαδή θέση αν είναι συμφέρουσα και η τιμή μεταφοράς που πέτυχε η Περιφέρεια με 0,158 ευρώ το τονοχιλιόμετρο και με δημόσια χρηματοδότηση, έναντι 0,229 ευρώ που θα ίσχυε αν η μεταφορά γινόταν με τη σύμβαση του ΦΟΔΣΑ και από την τσέπη των πολιτών.
Η πρότασή σας να ενεργήσει ο Περιφερειάρχης για να πληρώσει το Υπουργείο και τη μεταφορά των απορριμμάτων παραβλέπει μια λεπτομέρεια, που όλο αυτό το διάστημα και εσείς της «Λαϊκής Συσπείρωσης» την κάνατε «σημαία»: Η Περιφέρεια δεν είναι αρμόδια για τη μεταφορά των απορριμμάτων, αλλά μόνο του υπολείμματος: Στο υπόλειμμα κατάφερε το «αδύνατο»: Να μην επιβαρύνεται κανένας Ηπειρώτης.
Για τη μεταφορά και την επεξεργασία των απορριμμάτων οι Δήμοι εισπράττουν δημοτικά τέλη από τους δημότες τους. Κι εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο: Κάποιοι δήμοι ενώ τα εισπράττουν, δεν τα αποδίδουν.
Κι εδώ έχουμε τέσσερις κατηγορίες:
• Δήμοι που είναι απόλυτα συνεπείς: Ιωαννιτών, Ζίτσας, Κόνιτσας, Πωγωνίου, Ζαγορίου, Βορείων Τζουμέρκων, Πρέβεζας, Φιλιατών και Σουλίου,
• Δήμοι που μεταφέρουν στο εργοστάσιο, αλλά έχουν υιοθετήσει το δόγμα «δεν πληρώνω – δεν πληρώνω»,
• Δήμοι που δεν τα μεταφέρουν ούτε πληρώνουν, αλλά επιμένουν να ενεργούν παράνομα και να τα μεταφέρουν σε συγκεκριμένο ΧΥΤΥ. Μάλιστα αν κάνει κανείς τον λογαριασμό μπορεί αυτοί οι Δήμοι να τα πληρώνουν σε βάρος των δημοτών τους πολύ πιο ακριβά σε σχέση με αυτούς που τα μεταφέρουν στο εργοστάσιο.
• Δήμοι που μεταφέρουν ένα μέρος των απορριμμάτων τους στο εργοστάσιο και το μεγαλύτερο μέρος το μεταφέρουν στο ΧΥΤΥ Βλαχέρνας
Επομένως ακόμη και αν η Περιφέρεια είχε την αρμοδιότητα, θα έπρεπε να «επιβραβεύσουμε» τους ασυνεπείς Δήμους, που εισπράττουν και δεν πληρώνουν, σε βάρος εκείνων που είναι συνεπείς. Αυτό ούτε λογικό, ούτε δίκαιο, ούτε τίμιο είναι.
Όπως δεν είναι κατανοητό να κατηγορείται η Περιφέρεια γιατί εφαρμόζει τις συμβάσεις που έχει υπογράψει και προσπαθεί να αποτρέψει διαδικασίες που αποβαίνουν σε βάρος των δημοτών.