Παρουσίαση της Στρατηγικής Κοινωνικής Στέγασης «Σπίτι Μου!» από τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, τον Υπουργό Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, τον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου και τον Διοικητή της Δ.ΥΠ.Α, Σπύρο Πρωτοψάλτη
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: To πρόβλημα της στέγασης, της εύρεσης σπιτιού, της αυτόνομης διαβίωσης των νέων ανθρώπων πλήττει οικονομικά και κοινωνικά τις νεότερες γενιές και απομειώνει την προοπτική τόσο των νέων μας, όσο και της Πατρίδας μας. Η πολιτική, όμως, δεν είναι για να μένει στις διαπιστώσεις, είναι για να δημιουργεί λύσεις και ο Πρωθυπουργός στη Δ.Ε.Θ. αυτό ακριβώς έκανε, παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με πληθώρα λύσεων,μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων, έτσι ώστε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες, αλλά και τις προσδοκίες της νέας γενιάς. Σήμερα, οι αρμόδιοι Υπουργοί και ο Διοικητής της Δ.ΥΠ.Α, θα εξειδικεύσουν, θα αναλύσουν περαιτέρω το σχέδιό μας αυτό. Θα ξεκινήσουμε με τον κ. Σκέρτσο.
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Ένας από τους βασικούς στόχους της κυβερνητικής πολιτικής είναι η χώρα μας να γίνει πιο δίκαιη. Να αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες που προϋπήρχαν ή που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πολυετούς οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας. Κακά τα ψέματα, η Ελλάδα έγινε ένας αφιλόξενος τόπος για τους νέους τα προηγούμενα χρόνια. Το ζήσαμε όλοι μέσα από το brain drain, τη φυγή πολλών άξιων νέων παιδιών στο εξωτερικό, διότι δεν υπήρχαν οι συνθήκες για να ζήσουν και να δημιουργήσουν στη χώρα μας.
Δεν είναι, όμως, μόνο η οικονομική κρίση, υπάρχει η κλιματική κρίση που πλήττει το φυσικό περιβάλλον, το χώρο, το σπίτι μας. Το κοινό μας σπίτι, όπου θα ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας τα επόμενα χρόνια.
Υπάρχει η πανδημία των προηγούμενων δύο ετών, που περιόρισε σημαντικά τις ελευθερίες των νέων, στο όνομα και για χάρη της αλληλεγγύης προς τους μεγαλύτερους. Υπάρχει τώρα η ενεργειακή κρίση και η πληθωριστική κρίση, που πιέζει τα εισοδήματα. Υπάρχει ένα γενικευμένο περιβάλλον γενικευμένων κρίσεων, που δημιουργούν ένα περιβάλλον κρίσεων γενικώς ως κανονικότητα στη ζωή των νέων. Αυτό νομίζω ότι δημιουργεί ένα πέπλο, ένα «σύννεφο» ως προς τις προσδοκίες και τα όνειρα των νέων, πάνω από το οποίο πρέπει να σκύψει η Πολιτεία με πολιτικές που θα δώσουν λύσεις στα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Αυτό το σχέδιο το δουλεύουμε εδώ και πολλούς μήνες, με όλους τους συναρμόδιους Υπουργούς, τους οποίους και θέλω να ευχαριστήσω θερμά. Έχουμε δαπανήσει πολλές κοινές ώρες συσκέψεων για να απαντήσουμε στο πρόβλημα της ακριβής στέγης. Είναι ένα υπαρκτό ζήτημα, αυτό το οποίο έχουμε διαπιστώσει και εδώ πρέπει να ορίσουμε ποια είναι η περίμετρος του προβλήματος. Είναι τα τελευταία χρόνια, μετά από την καθίζηση στην αγορά ακινήτων, λόγω της πολυετούς κρίσης. Υπάρχει μια αύξηση τιμών, τόσο στα ενοίκια, όσο και στην αγορά πρώτης κατοικίας. Αυτό αντιμετωπίζεται, προφανώς, με την αύξηση που υπάρχει στα εισοδήματα. Έχουμε αυξήσει σημαντικά τον κατώτατο μισθό, έχουμε μειώσει φόρους, έχουμε μειώσει ασφαλιστικές εισφορές, ωστόσο παραμένει πολύ δύσκολο το ζήτημα της απόκτησης πρώτης κατοικίας. Αυτό που για τους γονείς μας ήταν εύκολο ή αυτονόητο, το ότι με τον μισθό σου θα μπορείς να νοικιάσεις, να αγοράσεις ή να χτίσεις ένα σπίτι, σήμερα για τους νέους δεν είναι αυτονόητο. Είναι κάτι που για κάποιους φαντάζει ακόμη και ουτοπικό. Συνεπώς, πρέπει να δώσουμε απαντήσεις.
Ποια είναι άλλα στοιχεία τα οποία ορίζουν το πρόβλημα. Υπάρχει μία φθίνουσα πορεία της ιδιοκατοίκησης. Η Ελλάδα παραδοσιακά, λόγω της πολιτικής της αντιπαροχής που εφαρμόστηκε ήδη από τη δεκαετία του ’60, είχε καταφέρει να έχει πολύ υψηλότερα ποσοστά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ως προς την κατοχή και χρήση κατοικίας. Αυτή τη στιγμή η ιδιοκατοίκηση στη χώρα μας βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία. Παραμένει σε υψηλότερο επίπεδο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έχουμε 74% ποσοστό ιδιοκατοίκησης. Η Ευρώπη έχει 70%. Ωστόσο, έχουμε ταυτόχρονα ένα άλλο πρόβλημα να αντιμετωπίσουμε: Το μεγάλο στοκ των παλαιών και αχρησιμοποίητων ακινήτων. Εδώ, βλέπουμε από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, δηλαδή της Ανεξάρτητης Φορολογικής Διοίκησης, ότι υπάρχουν 770.000 κλειστές κατοικίες στη χώρα μας, σε ένα σύνολο περίπου 6,5 εκατομμυρίων κατοικιών και ειδικότερα 200.000 από αυτές βρίσκονται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι πρόκειται για παλιές κατοικίες που δεν πληρούν σύγχρονες προδιαγραφές, ώστε να μπορεί να ζήσει άνετα ένας νέος, μια νέα οικογένεια με τα παιδιά της. Άρα, εκεί απαιτείται να γίνουν παρεμβάσεις που θα εκσυγχρονίσουν, θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για να επανακατοικηθούν αυτές οι κατοικίες. Αν αυξήσουμε το ποσοστό, το μερίδιο των παλιών κατοικιών που θα πληρούν σύγχρονες προδιαγραφές, αυτομάτως θα πέσουν στην αγορά ακινήτων πολύ περισσότερα ακίνητα, άρα αυτό θα πιέσει και τις τιμές προς τα κάτω.
Βλέπουμε ότι υπάρχει ένα ζήτημα, επίσης, παλαιότητας των κατοικιών. Το 95% των κατοικιών στην Ελλάδα είναι άνω των 15 ετών. Το 85% είναι ακόμα παλαιότερο. Είναι άνω των 20 ετών.
Υπάρχει, επίσης, ένα ζήτημα που σχετίζεται με την αργοπορημένη, την καθυστερημένη ανεξαρτητοποίηση των νέων μας. Αυτό συνδέεται προφανώς με οικονομικούς παράγοντες, με την οικονομική ανεξαρτητοποίηση, στην οποία πρέπει να σκύψουμε και να βοηθήσουμε τους νέους να σταθούν ταχύτερα στα πόδια τους, για να μπορούν να φύγουν από τη γονεϊκή εστία. Αλλά, ταυτόχρονα, πρέπει να δοθούν και κίνητρα, όπως είπαμε, για να κατοικηθούν ξανά οι παλιές κατοικίες, που ενδεχομένως να έχουν στα χέρια τους αυτοί οι νέοι, αλλά να μην μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν. Βλέπουμε ότι στην Ελλάδα είναι 31 τα έτη, η ηλικία, στην οποία ένας νέος φεύγει από τη γονεϊκή κατοικία, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη ένας νέος 26 ετών αποχωρεί και δημιουργεί το δικό του σπίτι.
Όλο αυτό το περιβάλλον, όλες αυτές οι προκλήσεις και αυτοί οι δείκτες, συμβάλλουν και στο δημογραφικό ζήτημα, το οποίο αποτελεί ένα πρόβλημα-βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας. Έχουμε πει ότι αποτελεί προτεραιότητα της κυβερνητικής πολιτικής να δώσουμε απαντήσεις στο δημογραφικό ζήτημα. Η Ελλάδα έχει χαμηλότερο δείκτη γεννήσεων σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Συνολική η Ευρώπη είναι μια ήπειρος που γερνάει. Η Ελλάδα γερνάει ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Άρα, χρειαζόμαστε ένα πλέγμα πολιτικών. Η στέγαση είναι μία από αυτές, που θα βοηθήσει τους νέους, τις νέες οικογένειες, τα νέα ζευγάρια να αισθανθούν πιο σίγουρα και να μπορούν να έχουν το διαθέσιμο εισόδημα για να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια. Αυτά ως προς την περιγραφή του προβλήματος.
Η πολιτική που θα σας παρουσιάσουμε, η οποία φέρει τον τίτλο «Σπίτι Μου!». Πώς, δηλαδή, θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να αποκτήσει πρώτη κατοικία ή να μισθώσει φθηνότερη πρώτη κατοικία ένας νέος απαντά σε έξι στόχους πολιτικής. Ο πρώτος είναι η μείωση του υψηλού κόστους στέγασης. Ο δεύτερος είναι η αύξηση της ιδιοκατοίκησης των νέων σε παλιά σπίτια, τα οποία σήμερα δεν κατοικούνται. Η στήριξη στα νέα ζευγάρια, να μπορέσουν να δημιουργήσουν ταχύτερα την οικογένειά τους, να παντρευτούν νωρίτερα, να γεννήσουν παιδιά νωρίτερα, εφόσον το επιθυμούν φυσικά. Ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση των παλαιών ακινήτων, ώστε να βελτιώσουμε το ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα των παλαιών κατοικιών. Η άμβλυνση στρεβλώσεων στη στεγαστική αγορά, οι οποίες προκύπτουν μέσα από την εξέλιξη και την πίεση που ασκούν στην αγορά ακινήτων δευτερογενείς παράγοντες, όπως είναι, για παράδειγμα, η αυξημένη τουριστική ζήτηση ή οι βραχυχρόνιες μισθώσεις. Και η αντιμετώπιση, εν τέλει, του δημογραφικού προβλήματος. Θεωρούμε δηλαδή, πώς μέσα από την πολιτική που θα σας παρουσιάσουμε, θα βοηθήσουμε συνολικά τις ελληνικές οικογένειες να σταθούν καλύτερα, να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν καλύτερα αυτές τις προκλήσεις.
Παρουσιάζουμε, επομένως, σήμερα έξι άξονες πολιτικής, έξι συν έναν άξονες πολιτικής, που θα συμβάλλουν στο να διαθέσουμε περισσότερα ακίνητα σε προσιτές, καλύτερες τιμές, τόσο για μίσθωση, όσο και για αγορά.
Ο πρώτος άξονας πολιτικής είναι τα χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια για την αγορά πρώτης κατοικίας από νέους, είτε είναι ελεύθεροι, είτε είναι παντρεμένοι ή με σύμφωνο συμβίωσης από 25 ετών έως 39 ετών.
Ο δεύτερος άξονας αφορά στη μαζική ανακαίνιση κενών ιδιωτικών κατοικιών. Όπως σας είπα, έχουμε ένα μεγάλο στοκ δηλωμένων κενών κατοικιών στα Ε2, στις φορολογικές δηλώσεις. Άρα, εκεί δημιουργούμε εργαλεία και ενισχύσεις, για να προκύψει αυτή η ανακαίνιση και να συνδεθεί με μακροχρόνια μίσθωση.
Έχουμε ένα σημαντικό πρόγραμμα, μια νέα πρωτοβουλία που θα ξεκινήσει στη χώρα μας, που αφορά στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, με το θεσμό της κοινωνικής αντιπαροχής, που θα φέρουμε και στη χώρα μας. Είναι μία πολιτική, η οποία εφαρμόζεται σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και είναι ο σύγχρονος τρόπος, με τον οποίο κάθε χώρα απαντά στο ζήτημα της φθηνότερης στέγης σε εθνικό επίπεδο.
Έχουμε την πολιτική της επιδότησης για ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών από νέους, που κατέχουν τέτοιες κατοικίες και είναι παλιές. Από νέους ηλικίας 18 έως 39 ετών. Την επιδότηση για την ανακαίνιση κενών κατοικιών προς διάθεση με μακροχρόνια μίσθωση, όπως είπαμε και τη δημιουργία φοιτητικών εστιών σε Πανεπιστήμια της χώρας. Έχουν προχωρήσει ήδη κάποια από αυτά και θα προστεθούν και άλλα Πανεπιστήμια, για τα οποία θα μας μιλήσει η κυρία Κεραμέως.
Και ο τελευταίος άξονας πολιτικής αφορά στην αύξηση του φοιτητικού επιδόματος, που ειδικά στη σημερινή συγκυρία των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων, κρίνεται ως ένα αναγκαίο βοήθημα για να ξεκινήσουν οι νέοι φοιτητές τη ζωή τους στις πόλεις που πηγαίνουν να φοιτήσουν.
Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για αυτονόητους λόγους έχει ένα βασικό ρόλο στο σχεδιασμό φυσικά, αλλά και στην εφαρμογή αυτού λαϊκού κοινωνικού προγράμματος, με έμφαση στους νέους ανθρώπους που σήμερα παρουσιάζεται, και έχει τον συμβολικό τίτλο, «Σπίτι Μου!».
Και εμείς, από την πλευρά μας, θα παρουσιάσουμε αμέσως μετά συγκεκριμένες δράσεις, τις οποίες εμείς θα διαχειριστούμε και οι οποίες θα προχωρήσουν με χαμηλότοκα ή άτοκα δάνεια, με αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, πρώην ΟΑΕΔ και επίσης με αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων, προκειμένου όλος αυτός ο σχεδιασμός να γίνει πράξη.
Μέχρι σήμερα, υπήρχε στεγαστική πολιτική στη χώρα από την πλευρά ιδιαίτερα του Υπουργείου Εργασίας με όλους τους τίτλους που κατά καιρούς έχει, παραλλαγές στο ίδιο θέμα. Η αλήθεια είναι ότι ήταν ατελής η πολιτική που είχαμε, ιδιαίτερα μετά την κατάργηση του πρώην Ο.Ε.Κ. και την ενσωμάτωσή του εδώ και δέκα περίπου χρόνια στον ΟΑΕΔ. Υπήρχε ένα έλλειμμα πολιτικής, το οποίο θα το δούμε ευκρινέστερα και στη συνέχεια. Αυτό το έλλειμμα προσπαθούμε να καλύψουμε. Ουσιαστικά, μέχρι τώρα επιχειρούμε να κλείσουμε κάποια εκκρεμή ζητήματα που αφορούσαν τις εργατικές κατοικίες, η ολοκλήρωση των οποίων είχε για διάφορους λόγους βαλτώσει. Και από την άλλη πλευρά, έχουμε το επίδομα στέγης, συν το επίδομα στέγης στους ανασφάλιστους υπερήλικες. Όλα αυτά έχουν έναν ετήσιο προϋπολογισμό 400 εκατομμύρια ευρώ. Δεν υποτιμώ κάτι, προφανώς δεν υποτιμούμε. Αλλά είναι προφανές, από όλα αυτά που εξηγήθηκαν στην αρχή σε σχέση με την κατάσταση στην αγορά στέγης και με την πίεση ιδιαίτερα στα νέα ζευγάρια, ότι η πολιτική αυτή δεν αρκεί. Πρέπει να ενισχυθεί και να προσαρμοστεί σε αυτά που ισχύουν στις πιο προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Άρα, από την πλευρά μας σήμερα, από την πλευρά του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ανακοινώνουμε έξι συγκεκριμένες δράσεις, τις οποίες αμέσως θα παρουσιάσω.
- Άτοκα ή χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους και ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών. Είναι η δράση που μέχρι τώρα έχει συζητηθεί περισσότερο στα Μέσα Ενημέρωσης, τουλάχιστον και να πούμε με απλά λόγια τι αφορά.
Οι νέοι, λοιπόν, από 25 έως 39 ετών. Μιλάμε για δάνεια έως 150.000 ευρώ, για αγορά κατοικίας έως 120 τ.μ.. Θα μου πείτε, γιατί δεν βάλατε 200 τ.μ., 300 τ.μ.. Γιατί μιλάμε για ένα κοινωνικό πρόγραμμα. Και να έχουν έτος κατασκευής έως και το 2007, γιατί μπορεί να είναι φθηνότερο να αγοραστεί αυτή η κατοικία και γιατί μας ενδιαφέρει, επίσης, η ανανέωση του στοκ των κατοικιών. Θα δώσουμε 500 εκατομμύρια. Αυτός είναι ο προϋπολογισμός.
Πού θα βρεθούν τα 500 εκατομμύρια; Θα είναι 375 εκατομμύρια από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, πρώην ΟΑΕΔ και 125 εκατομμύρια από τις τράπεζες. Έχουμε συνεννοηθεί με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών. Τα 375 εκατομμύρια που θα δώσει ο ΟΑΕΔ, η ΔΥΠΑ, θα είναι άτοκα και θα είναι τα ¾ του δανείου. Το ¼ του δανείου θα δοθεί από τις τράπεζες με τραπεζικά κριτήρια και με τα κανονικά τραπεζικά επιτόκια. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το επιτόκιο, για να το πούμε σε απλά ελληνικά, αντί να είναι 4%, όπως είναι σήμερα στα στεγαστικά δάνεια, θα είναι 1%. Άρα, θα είναι το χαμηλότερο δάνειο που υπάρχει στην αγορά.
Να το κάνουμε ακόμα απλούστερο; Εάν κάποιος έχει πάρει δάνειο για 100.000 ευρώ, η αποπληρωμή θα είναι 275, 285 ευρώ με σημερινά στοιχεία για κάθε μήνα, δηλαδή ουσιαστικά θα πληρώνει νοίκι 280-285 ευρώ και θα του μείνει και το σπίτι.
Νομίζω ότι είναι αρκετά συμφέρον να το εξετάσει κανείς, ιδιαίτερα νέος που κάνει ένα ξεκίνημα στη ζωή του. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία που δίνει το Κράτος.
Προβλέπουμε ότι από αυτό το πρόγραμμα, αν κάνετε τις διαιρέσεις, μπορούν να καλυφθούν περίπου 10.000 νέοι μέχρι 39 ετών. Έχει θεσπιστεί ένα κατώτατο εισοδηματικό όριο 10.000 ευρώ και ένα ανώτατο εισοδηματικό όριο, αντίστοιχο με το επίδομα θέρμανσης. Αλλά δεν είναι χαμηλό το επίδομα θέρμανσης, γιατί έχουμε διεύρυνση των κριτηρίων προσφάτως και υπολογίζεται ότι μπορεί να καλυφθεί ένα πολύ μεγάλο τμήμα εκείνων που υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις. Βάλαμε, όμως, και ένα ανώτατο όριο, προκειμένου το πρόγραμμα να διατηρήσει το κοινωνικό του χαρακτήρα. Δεν θέλουμε να επιδοτήσουμε ανθρώπους που είναι στα ανώτερα εισοδηματικά όρια.
Τώρα, έχουμε μια πρόβλεψη για διπλασιασμό του προϋπολογισμού σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων. Αν υπάρχει ζήτηση, δηλαδή, μπορεί να ανέβουμε παραπάνω. Και προβλέπεται -το υπογραμμίζω αυτό- ότι το δάνειο θα είναι τελείως άτοκο για τρίτεκνους ή πολύτεκνους και αν ο δικαιούχος, εν τω μεταξύ, αποκτήσει τρία παιδιά κατά τη διάρκεια της πληρωμής του δανείου, σε αυτή την περίπτωση το δάνειο θα είναι άτοκο, γιατί συνδέουμε την πολιτική μας, όπως εξήγησε προηγουμένως ο κ. Σκέρτσος, και με το δημογραφικό.
Νομίζω ότι σας έχω πει λεπτομέρειες. Η συνεννόηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών προβλέπει ότι από το πρώτο τρίμηνο του 2023 θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται αυτή η δράση. Θα σας μοιραστεί και ένας πίνακας, ο οποίος θα δείχνει τι ισχύει με τα κανονικά στεγαστικά δάνεια, ποιο είναι το επιτόκιο και ποιες είναι οι δόσεις σε ένα συγκεκριμένο ύψος δανείου σήμερα και ποιο είναι το συγκριτικό όφελος από εδώ και πέρα με το νέο πλαίσιο. Πάντως, το παράδειγμα που σας έδωσα, μιλά για ένα κόστος εξυπηρέτησης κάτω από 300 ευρώ τον μήνα. Νομίζω δείχνει και το προφανές όφελος που έχει κάποιος, εάν πάρει ένα τέτοιο δάνειο.
Προχωρώ σε άλλες πέντε δράσεις που είναι λιγότερο γνωστές.
Πρώτα απ΄ όλα το Πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ», όπως το βαπτίσαμε. Αυτό βασίζεται σε κάτι, το οποίο μέχρι τώρα εφαρμοζόταν από το Υπουργείο Μετανάστευσης και αφορούσε σπίτια που είχαν διατεθεί από τους ιδιοκτήτες τους για κάλυψη αναγκών των μεταναστών στο λεγόμενο πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ. Τα σπίτια αυτά σταδιακά απελευθερώνονται. Υπολογίζουμε ότι στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη θα υπάρχουν πάνω από 1.000 τέτοια διαθέσιμα ακίνητα. Τι θα κάνουμε; Θα τα πάρουμε από τους ιδιοκτήτες τους, αν θέλουν να τα διαθέσουν. Υποθέτουμε ότι θα θέλουν, γιατί μέχρι τώρα ήθελαν να τα δίνουν στους μετανάστες. Οι ιδιοκτήτες θα εισπράττουν, αυτό που εισέπρατταν μέχρι σήμερα από το Κράτος. Το Κράτος θα τα ανακαινίσει. Δεν χρειάζονται μεγάλες ανακαινίσεις -σύμφωνα με την έρευνα που έχουμε κάνει με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής- και θα τα διαθέσουμε σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, κατά προτεραιότητα πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, μονογονεϊκές οικογένειες, με πολύ-πολύ χαμηλά ενοίκια. Άρα, καλύπτουμε τους πιο ευάλωτους στην κοινωνία και το πρόγραμμα αυτό θα διευρυνθεί όσο υπάρχει μεγαλύτερη διάθεση σπιτιών. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα κάνουμε πρόσκληση προς τους ιδιοκτήτες των ακινήτων του Προγράμματος ΕΣΤΙΑ, για να προχωρήσουμε περαιτέρω, για επιπλέον τρία έτη. Μέχρι το Φεβρουάριο του 2023, πρόσκληση συμμετοχής προς τους ωφελούμενους και μέχρι το Μάρτιο του 2023, ολοκλήρωση επισκευής των διαμερισμάτων όπου χρειάζεται και έναρξη στέγασης των ωφελούμενων. Αυτό είναι το πρόγραμμα.
Πάμε σε κάτι άλλο, το οποίο δεν έχει παρουσιαστεί, διότι ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση, αλλά δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα ολοκληρωθεί θετικά. Πρώτον, γιατί έχουμε άλλα μικρότερα προγράμματα, ήδη, εγκεκριμένα, αυτής της φιλοσοφίας από την Ε.Ε., διότι πρόκειται για ευρωπαϊκούς πόρους. Και δεύτερον, γιατί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τέτοια προγράμματα, πάνω-κάτω, ισχύουν. Ποιος είναι ο κορμός αυτού του καινούργιου προγράμματος;
Ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους 200 εκατ. ευρώ για αξιοποίηση υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών. Ήδη, είμαστε σε συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αξιοποίηση πόρων από τον νέο ΕΣΠΑ προς αυτή την κατεύθυνση. Και επίσης, υπογραμμίζω ότι έχουμε την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης του χρόνου. Επομένως, με πόρους του Υπουργείου Εργασίας που δεν θα έχουν απορροφηθεί σε άλλες δράσεις, μπορεί να χρηματοδοτηθεί αυτή εδώ η δράση. Τι είναι, πιο συγκεκριμένα, αυτό το πρόγραμμα; Είναι μαζική ανακαίνιση 4.000 ακινήτων που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα και θα παραχωρηθούν από τους ιδιοκτήτες τους στο Κράτος για πέντε και πλέον έτη. Το Κράτος, στη συνέχεια, μέσω του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, θα αναλάβει την ανακαίνιση αυτών των σπιτιών και κατόπιν θα τα παραχωρήσει με κοινωνικά κριτήρια σε νέους, σε νέα ζευγάρια για να τα χρησιμοποιήσουν. Ωφελούμενοι υπολογίζουμε ότι μπορεί να είναι 10.000 νέοι και νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών, που θα κατοικήσουν σε ανακαινισμένα σπίτια.
Ο τρόπος που θα λειτουργεί το πρόγραμμα, σας έχει γίνει ήδη γνωστός. Θέλω να υπογραμμίσω, επίσης, κάτι άλλο. Ότι υπάρχει ένα κίνητρο για τους ιδιοκτήτες που παραχωρούν ακίνητα. Υπάρχει εγγυημένο ενοίκιο από τη μια πλευρά, το οποίο το πληρώνει το Κράτος και από την άλλη, ανακαίνιση των κατοικιών τους. Άλλωστε, δεν είναι ελληνική πατέντα. Είναι κάτι που γίνεται στο εξωτερικό και το οποίο υιοθετούμε και εμείς και θέλουμε να το εφαρμόσουμε στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού που παρουσιάζουμε σήμερα με τον τίτλο «Σπίτι Μου!».
Επίσης, έχουμε μια μικρότερη πιλοτική δράση κοινωνικής κατοικίας για ευάλωτες ομάδες. Αυτή είναι ήδη ενταγμένη στο Ταμείο Ανάκαμψης και γι΄ αυτό είμαστε αισιόδοξοι για την κατάληξη των διαπραγματεύσεων. Αφορά στην ανακαίνιση 100 διαμερισμάτων, 70 στον Δήμο Αθηναίων και 30 στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Ήμουν χθες στη Θεσσαλονίκη και μου είπε ο κ. Ζέρβας ότι πάμε καλά. Δικαιούχοι είναι 100 νοικοκυριά. Ωφελούμενοι θα είναι τουλάχιστον περίπου 200 νέοι και νέα ζευγάρια έως 39 ετών. Τα κριτήρια υπαγωγής θα καθοριστούν έως το Δεκέμβριο του 2022, αλλά και αντιλαμβάνεστε ότι θα είναι κοινωνικού χαρακτήρα. Έχει έναν μικρό προϋπολογισμό, γι΄ αυτό και σας είπα ότι είναι πιλοτική δράση που θα μας βοηθήσει για το προηγούμενο μεγάλο πρόγραμμα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το έργο βρίσκεται στο στάδιο υπογραφής προγραμματικών συμβάσεων με τους Δήμους.
Κλείνω με δύο δράσεις που αφορούν στην αξιοποίηση της περιουσίας της Δ.ΥΠ.Α και του ίδιου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στο πλαίσιο της αντίληψης που διατρέχει αυτό το πρόγραμμα και που έχει να κάνει με την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας συνολικά προς όφελος των νέων ανθρώπων και της προώθησης πολιτικών κοινωνικής στέγης. Είναι δύο προγράμματα, τα οποία τα βαπτίζουμε με τον τίτλο «Κοινωνική αντιπαροχή». Τι είναι ως προς τη Δ.ΥΠ.Α; Είναι αξιοποίηση ακινήτων, εν προκειμένω, του πρώην ΟΑΕΔ, για παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο. Ο Διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης θα μιλήσει στη συνέχεια λεπτομερώς για το ζήτημα αυτό.
Εγώ θέλω να σας πω, απλώς, ότι εδώ στόχος είναι η ανέγερση 2.500 κοινωνικών κατοικιών και 5.000 ωφελούμενους νέους, πάλι μέχρι 39 ετών, ενώ το κόστος είναι μηδενικό για το Δημόσιο. Η Δ.ΥΠ.Α δίνει την περιουσία της και ο ιδιώτης κατασκευάζει τα ακίνητα. Τι γίνεται στην πραγματικότητα; Το 50%, ας πούμε, των διαμερισμάτων, σπιτιών ή οτιδήποτε θα χτιστούν, τα κρατάει αυτός ο ιδιώτης που θα κερδίσει τον διαγωνισμό μέσω αυτής της σύμπραξης ουσιαστικά δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Το άλλο 50% αξιοποιείται προς όφελος των νέων, με επίβλεψη προφανώς της Δ.ΥΠ.Α και με πολύ χαμηλά ενοίκια, προκειμένου και από εδώ να υπάρξει το αντίστοιχο κοινωνικό όφελος. Αντί να έχουμε, δηλαδή, ανεκμετάλλευτη την περιουσία της Δ.ΥΠ.Α, προχωρούμε στην εφαρμογή αυτής της ιδέας, της κοινωνικής αντιπαροχής, που δεν είναι ελληνική πατέντα, το σημειώνω, γιατί έχουν λεχθεί διάφορα τις τελευταίες ημέρες. Εφαρμόζεται σε διάφορες χώρες, όπως είναι η Αυστρία, η Ολλανδία και η σοσιαλιστική Ισπανία, εδώ και πάρα πολύ καιρό, μάλιστα. Καλό είναι όσοι κάνουν κριτική, να κοιτάξουν και τι γίνεται τριγύρω και μετά να τοποθετούνται επί του θέματος.
Κάτι παρόμοιο θα γίνει και με την αξιοποίηση ακινήτων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Εμείς δεν έχουμε τόσα πολλά ακίνητα, όσα έχει η Δ.ΥΠ.Α. Αλλά, δεδομένου ότι έχουμε τουλάχιστον 40 τέτοια ακίνητα στην παλιά Πρόνοια, στη σημερινή Γενική Γραμματεία που είναι αρμόδια για την αλληλεγγύη και την καταπολέμηση της φτώχειας, θα προχωρήσουμε στην ίδια δράση, με ωφελούμενους 80 νέους, με έναν μικρότερο προϋπολογισμό, σχεδόν 2 δισ.. Το μοντέλο είναι ακριβώς το ίδιο. Και θα ψάξουμε στη συνέχεια, στην επέκταση του προγράμματος αυτού και σε άλλα οικήματα τυχόν διαθέσιμα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Αυτές είναι οι δράσεις από την πλευρά του Υπουργείου Εργασίας. Περιοριζόμενοι μόνο στο Υπουργείο Εργασίας θέλω να πω ότι διατίθενται 726 εκατομμύρια ευρώ για τις έξι αυτές δράσεις συνολικά, εκ των οποίων από το Υπουργείο είναι 600 εκατομμύρια που δίνουμε εμείς, συν 126 εκατ. ευρώ, όσο βγαίνει το πρόγραμμα της δανειοδότησης. Εδώ ωφελούμενοι είναι 30.000 πολίτες και προφανώς μιλούμε για νέους μέχρι 39 ετών. Είδατε ότι υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τους ευάλωτους, για τους τρίτεκνους και ακόμη περισσότερο για τους πολύτεκνους. Σας ευχαριστώ.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Για να ολοκληρώσουμε τον κύκλο παρεμβάσεων του Υπουργείου, το λόγο έχει ο Διοικητής της Δ.ΥΠ.Α, ο κύριος Πρωτοψάλτης.
Σ. ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ: Καλημέρα και από μένα. Όπως είπε και ο Υπουργός, από την κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας το 2012, που έγινε ο ΟΑΕΔ, ουσιαστικά δεν έχει υπάρξει συγκροτημένη στεγαστική πολιτική στη χώρα. Από το 1954 μέχρι το 2012, ο ΟΕΚ έχτισε 500 οικισμούς με περίπου 500.000 κατοικίες σε όλη τη χώρα.
Καταλαβαίνετε, όμως, ότι αυτό ήταν ένα παλιό μοντέλο, η δημιουργία οικισμών, όπου πολλοί άνθρωποι που πληρούσαν κάποια συγκεκριμένα οικονομικά και άλλα κριτήρια, γίνονταν κληρώσεις και έπαιρναν σπίτια. Και θέλουμε να πάμε σιγά-σιγά, όπως περιγράφουμε σήμερα, σε μια στεγαστική πολιτική, η οποία είναι σύγχρονη, βασίζεται σε ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές και αποσκοπεί στο να υπάρχουν πολλά διαφορετικά εργαλεία για να πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει.
Το πρώτο, πολύ σημαντικό βήμα, λοιπόν, που έγινε τον περασμένο Απρίλιο, με την ψήφιση του νομοσχεδίου «Δουλειές ξανά», όπου εκεί ουσιαστικά ξεκαθαρίστηκε ότι η αρμοδιότητα της στεγαστικής πολιτικής είναι της Δ.ΥΠ.Α. Δόθηκε ευελιξία και νέα εργαλεία για την άσκηση αυτής της αρμοδιότητας. Ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία είναι το ότι μπορεί να αξιοποιηθεί το αποθεματικό 1,6 δισ. ευρώ που υπάρχει στη Δ.ΥΠ.Α από τον τέως ΟΕΚ. Και είναι ξεκάθαρη η ανάγκη της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Οργανισμού με κάθε πρόσφορο τρόπο.
Τι κάναμε, λοιπόν, ως Διοίκηση; Ένα από τα πρώτα βήματα είναι ότι για πρώτη φορά έγινε καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του Οργανισμού. Και γι΄ αυτό θα μιλήσουμε σήμερα, τώρα που έχουμε την καταγραφή για το πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε. Να σημειώσω εδώ ότι από το 2013 μέχρι σήμερα, ο τέως ΟΑΕΔ και νυν Δ.ΥΠ.Α είναι υποχρεωμένοι να κλείσουν όλες τις γεγενημένες υποχρεώσεις του ΟΕΚ. Και αυτό έχει κάνει αυτή η Διοίκηση. Έχουμε ολοκληρώσει τους οικισμούς εργατικών κατοικιών στην Ελευσίνα και την Κέρκυρα, πολύπαθα έργα που καθυστέρησαν πάρα πολλά χρόνια. Παραδόθηκαν 256 κατοικίες στους δικαιούχους. Μόλις αυτή την εβδομάδα, δημοσιεύθηκε ο διεθνής διαγωνισμός 8,6 εκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση του οικισμού στα Γρεβενά, στην Κυρά-Καλή, άλλο ένα πολύπαθο έργο 80 κατοικιών. Και θα προχωρήσουμε αμέσως και στην ολοκλήρωση των εργατικών κατοικιών στα Γιαννιτσά. Ταυτόχρονα, θα διαθέσουμε τις κενές κατοικίες που υπάρχουν αυτή την στιγμή. Είναι μια διάταξη που περάσαμε το 2020, που μας δίνει αυτή τη δυνατότητα. 124 κατοικίες με προϋπολογισμό 2,5 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων του τέως ΟΕΚ.
Από εκεί και πέρα, έχουμε την ακίνητη περιουσία, η οποία, όπως θα δείτε, είναι αρκετά σημαντική, με την έννοια ότι υπάρχουν κυρίως οικόπεδα σε πολύ καλές τοποθεσίες, κοντά σε αστικά κέντρα, πολλά από αυτά εντός σχεδίου, στα οποία προφανώς, όπως περιέγραψε ο Υπουργός, μέσα από την κοινωνική αντιπαροχή, μπορεί να αυξηθεί το στοκ των κατοικιών που είναι διαθέσιμο με πολύ καλούς και ευνοϊκούς όρους γι΄ αυτούς που θα τις μισθώσουν. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει και προοπτική rent to own, δηλαδή τελικής αγοράς της κατοικίας.
Aναφέρω κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα. Στην Κηφισιά, 11 στρέμματα εντός σχεδίου, στην Παιανία 20 στρέμματα εντός σχεδίου, στη Λάρισα 40 στρέμματα εντός σχεδίου, στην Ξάνθη 28 στρέμματα και στον Βόλο 74. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα ακίνητης περιουσίας στη Δ.ΥΠ.Α, η οποία τόσα χρόνια δεν έχει αξιοποιηθεί. Και είναι καιρός, για την αντιμετώπιση του στεγαστικού, να αξιοποιηθεί αυτή η περιουσία με τα εργαλεία που περιγράφουμε σήμερα.
Επίσης, υπάρχουν οικόπεδα με οικοδομικές άδειες που έχουν βγει και δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, 75 στρέμματα. Υπάρχουν, επίσης, οικόπεδα για μικτή χρήση, εμπορική αξιοποίηση, που μπορούν να αποφέρουν σημαντικά έσοδα για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, επιφάνειας 600 στρεμμάτων. Και εδώ αναφέρω ότι τα μισά από αυτά είναι στην Αττική και τη Μακεδονία. Από τα 98 οικόπεδα εντός σχεδίου, που είναι συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, το 1/3 βρίσκεται στην Αττική. Τα τονίζω αυτά, γιατί είναι στοιχεία που αναδεικνύουν το πόσο σημαντικό είναι να τα αξιοποιήσουμε για τους κοινωνικούς σκοπούς και προς όφελος των δικαιούχων.
Θα κλείσω με ένα άλλο μέτρο που είναι πολύ σημαντικό για τους μαθητές μας. Είναι μαθητές που πηγαίνουν στις επαγγελματικές σχολές του ΟΑΕΔ. Πολλοί από αυτούς σπουδάζουν πολύ μακριά από τον τόπο κατοικίας τους και οι οποίοι παίρνουν ένα στεγαστικό επίδομα των 120 ευρώ από το 2002. Τότε ορίστηκε 120 ευρώ. Στα 20 χρόνια που έχουν περάσει, δεν έχει αυξηθεί ποτέ αυτό το επίδομα. Ερχόμαστε, λοιπόν, τώρα, το διπλασιάζουμε σε 240 ευρώ. Διευρύνουμε και τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε 1.000 μαθητές, ξεκινώντας από την φετινή σχολική χρονιά, να μπορούν να έχουν στεγαστικό επίδομα, το οποίο πραγματικά θα τους βοηθά να φοιτήσουν και να πετύχουν τα όνειρά τους. Σας ευχαριστώ πολύ.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Στο πλαίσιο του Προγράμματος «Σπίτι Μου!» υπάρχει ειδική πρόνοια και προβλέψεις για τους φοιτητές. Η κυρία Κεραμέως θα παρουσιάσει αναλυτικά το σχέδιο αυτό.
Ν. ΚΕΡΑΜΕΩΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Οικονόμου. Καλημέρα και από μένα και να ευχαριστήσω θερμά όλους τους αρμόδιους Υπουργούς για τη γόνιμη συνεργασία, στο πλαίσιο των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ σχετικά με το οριζόντιο πρόγραμμα στέγασης, το οποίο σας παρουσιάζεται σήμερα σε κάθε λεπτομέρεια.
Σε ό,τι αφορά στους φοιτητές: Δύο είναι οι άξονες της πολιτικής. Ο πρώτος έχει να κάνει με το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα. Ο δεύτερος έχει να κάνει με τις φοιτητικές εστίες.
Ξεκινώ, λοιπόν, από τον πρώτο άξονα της πολιτικής μας, το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα. Όπως έχει ήδη ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός, ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, πλέον, από τα 1.000 ευρώ, το στεγαστικό επίδομα αυξάνεται στα 1.500 ευρώ. Μιλάμε, συνεπώς, για μια αύξηση 50 τοις εκατό. Αυξάνεται στα 2.000 ευρώ σε όλες τις περιπτώσεις φοιτητών που συγκατοικούν. Είναι ένα ξεκάθαρο κίνητρο για την αξιοποίηση ακινήτων από περισσότερους του ενός φοιτητές. Θυμίζω ότι, βάσει εξαγγελίας του Πρωθυπουργού στην περυσινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η οποία εφαρμόστηκε αμέσως, το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα εφαρμόζεται στους φοιτητές, αλλά εφαρμόζεται και στους σπουδαστές των δημοσίων ΙΕΚ. Και είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα μέτρο πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης, ένα μέτρο το οποίο επενδύει στην εκπαίδευση και στη νέα γενιά. Για να έχουμε εικόνα, οι δικαιούχοι του διευρυμένου επιδόματος υπολογίζονται σε περίπου 50.000 φοιτητές και σπουδαστές.
Και εδώ θέλω την προσοχή σας: Το μέτρο αυτό θα ισχύσει αναδρομικά. Τι εννοώ; Οι πρώτοι ωφελούμενοι θα είναι οι φοιτητές και οι σπουδαστές του ακαδημαϊκού έτους και του έτους κατάρτισης 2021-2022. Δηλαδή, ήδη από αυτό το Φθινόπωρο, το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο κατά τον οποίο θα καταβληθεί το φοιτητικό επίδομα για την περυσινή χρονιά, αυτό το φοιτητικό επίδομα θα είναι αυξημένο κατά 50 τοις εκατό. Και για το σκοπό αυτόν θέλω να σας πω ότι έχει αυξηθεί ο προϋπολογισμός του Υπουργείου για το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα, με ένα επιπλέον κονδύλι που ξεπερνάει τα 25 εκατομμύρια ευρώ. Συνεπώς, πλέον μιλάμε για έναν προϋπολογισμό 75 εκατομμυρίων ευρώ για το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα.
Άλλη μία υπενθύμιση εδώ: Με ρύθμιση που είχε περάσει το Υπουργείο Παιδείας το 2021 υπάρχει ειδική πρόνοια για τους φοιτητές που σπουδάζουν στα τρία ακριτικά Πανεπιστήμια. Και αναφέρομαι στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Εκεί τα εισοδηματικά κριτήρια είναι διευρυμένα. Αντί για 30.000 είναι 40.000 ευρώ το οικογενειακό εισόδημα, ακριβώς για να ενισχύσουμε έτι περαιτέρω τους φοιτητές που σπουδάζουν στα τρία αυτά ακριτικά Πανεπιστήμια. Και προφανώς η αύξηση στο ποσό θα εφαρμοστεί και εκεί κανονικά 50 τοις εκατό ή, αναλόγως, αν υπάρχει συγκατοίκηση κατά εκατό τοις εκατό.
Έρχομαι στο δεύτερο άξονα πολιτικής που έχει να κάνει με τις φοιτητικές εστίες, όπως είπε και ο κ. Σκέρτσος προηγουμένως. Στην κατεύθυνση, λοιπόν, της στήριξης των φοιτητών μας και της φοιτητικής στέγης, κινείται και η πρωτοβουλία για τη δημιουργία νέων σύγχρονων φοιτητικών εστιών σε πέντε Πανεπιστήμια της χώρας. Θράκη, Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία, Δυτική Αττική και Κρήτη. Πρόκειται για τμήμα ενός συνολικού μεταρρυθμιστικού σχεδίου για την ανώτατη εκπαίδευση, εν προκειμένω μέσω συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Πρόκειται για την κατασκευή άνω των 8.150 κλινών και συνολικό εκτιμώμενο κόστος, το οποίο υπερβαίνει τα 540 εκατομμύρια ευρώ.
Και εδώ η στόχευση, θα έλεγα, είναι ξεκάθαρη: Πρώτα απ’ όλα, στηρίζουμε τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη ανάγκες σε αστικές περιοχές, όπως το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, σε ακριτικές περιοχές, όπως το Δημοκρίτειο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, σε τουριστικές περιοχές με πολύ μεγάλη ζήτηση σε ακίνητα, όπως το Πανεπιστήμιο Κρήτης και στην ηπειρωτική χώρα, στην ενδοχώρα, όπως είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Δεύτερον, στόχος είναι η μέριμνα εξασφάλισης συνθηκών διαβίωσης των φοιτητών των Ιδρυμάτων μας, με την κάλυψη των αναγκών στέγασης. Και τρίτος στόχος είναι η ολιστική προσέγγιση για την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας. Και όπως καταλαβαίνετε, με τα μέτρα αυτά και με την κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών, διευκολύνεται η πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση σε φοιτητές που προέρχονται από πιο χαμηλά οικονομικά στρώματα. Ταυτόχρονα, βοηθάει ουσιαστικά στο να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη πανεπιστημιακή κοινότητα. Και επίσης υψηλού επιπέδου δομές που λειτουργούν προσθετικά, θα έλεγα, στο συνολικό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα των Ιδρυμάτων μας.
Αυτοί, λοιπόν, είναι οι δύο άξονες πολιτικής στο πλαίσιο της οριζόντιας κυβερνητικής πολιτικής «Σπίτι Μου!»: Η σημαντική αύξηση του φοιτητικού επιδόματος, επαναλαμβάνω, αναδρομικά για την περυσινή χρονιά που θα καταβληθεί φέτος το Φθινόπωρο, αυξημένο από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ. Και ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με την κατασκευή άνω των 8.000 κλινών για τους φοιτητές μας, για να ενισχύσουμε τη φοιτητική στέγη.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Περνάμε τώρα στον κύριο Σκρέκα για τη διάσταση της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιριακών εγκαταστάσεων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα «Σπίτι Μου!».
Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Θα ήθελα και εγώ να σας καλημερίσω. Το πρόγραμμα το οποίο θα σας περιγράψω, στοχεύει να δώσει λύση σε ένα μεγάλο πρόβλημα το οποίο αναλύθηκε και από τους προηγούμενους συναδέλφους και αφορά βεβαίως τη δυσκολία που έχει ένας νέος σήμερα, ένα νέο ζευγάρι, να αποκτήσει ένα σπίτι για να ξεκινήσει τη ζωή του, ένα σπίτι το οποίο θα είναι σύγχρονο, ένα σπίτι το οποίο θα είναι κατάλληλο και θα του προσφέρει μία καλή ποιότητα ζωής. Ερχόμαστε, λοιπόν με το πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ» και έναν προϋπολογισμό 350 εκατομμυρίων ευρώ να βοηθήσουμε νέους, πραγματικά να ξεκινήσουν τη ζωή τους και να στεγάσουν τη νέα τους οικογένεια ή τους ιδίους σε ένα σπίτι το οποίο και θα τους προσφέρει μία κατάλληλη ποιότητα ζωής και δεν θα χρειάζεται να ξοδεύουν μία περιουσία για να το θερμαίνουν ή να το κλιματίζουν κατά τη διάρκεια του έτους.
Τι περιλαμβάνει αυτό το πρόγραμμα. Αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο πυλώνες: Ο πρώτος πυλώνας έχει να κάνει με την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους. Έχουμε πάρα πολλούς νέους ή νέα ζευγάρια τα οποία έχουν επιστρέψει ή σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν μία παλιά, μία πατρογονική κατοικία η οποία είναι κτισμένη σε προηγούμενες δεκαετίες και η οποία όπως έχω περιγράψει είναι μία κατοικία, ένα σπίτι το οποίο μπορεί να έχει τεράστιες απώλειες, είναι ένα παλαιό, ένα γερασμένο σπίτι. Έτσι, λοιπόν, με τους δύο αυτούς πυλώνες, με τη δυνατότητα να αναβαθμιστεί ενεργειακά αυτό το σπίτι, αλλά επιπλέον προσθέτουμε και ένα νέο πυλώνα, να ανακαινιστεί, δηλαδή, να περιληφθούν εκεί οι εργασίες ανακαίνισης, δίνουμε τη δυνατότητα αυτό το σπίτι να μπορέσει να κατοικηθεί από τους νέους.
Στον πρώτο πυλώνα που αφορά την εξοικονόμηση, την ενεργειακή αναβάθμιση να το πω πιο σωστά της κατοικίας, εκεί προσδιορίζουμε έναν προϋπολογισμό, έναν ανώτατο προϋπολογισμό της τάξης των 25.000 ευρώ με μία επιδότηση η οποία κυμαίνεται από 50% έως 90% ανάλογα με το εισόδημα του νέου και περιλαμβάνει, βεβαίως, βελτιώσεις, παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής κλάσης του σπιτιού. Αυτό σημαίνει αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης ή κλιματισμού του σπιτιού, παρεμβάσεις που έχουν να κάνουν με την αλλαγή κουφωμάτων, με τη μόνωση την εξωτερική έτσι ώστε να αναβαθμιστεί ενεργειακά και έτσι να καταναλώνει πολύ – πολύ λιγότερη ενέργεια όταν κατοικείται. Επίσης, έχουμε τον δεύτερο πυλώνα ο οποίος έχει έναν προϋπολογισμό έως 10.000 ευρώ που εκεί μπορούν να περιληφθούν παρεμβάσεις που αφορούν ανακαίνιση δωματίων, των μπάνιων, της κουζίνας, ακόμα και την αγορά οικιακών συσκευών όπως αυτές μπορεί να είναι ένα ψυγείο ή μία κουζίνα ή ακόμα και ένα πλυντήριο, βεβαίως υψηλής ενεργειακής κλάσης.
Εκτός από την ενίσχυση και την επιδότηση όμως, που όπως είπα για τον πυλώνα του «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» μπορεί να κυμαίνεται από 50% έως 90%, για το υποπρόγραμμα «ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ» είναι μία οριζόντια επιδότηση της τάξης του 30%, έχουμε τη δυνατότητα να στηρίξουμε τους νέους οι οποίοι είναι ηλικίας 18 – 39 ετών να λάβουν ένα δάνειο το οποίο σε ό,τι αφορά το «ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ», αυτό είναι ένα δάνειο το οποίο μπορεί να φτάσει και τις 7.000 ευρώ και είναι χαμηλότοκο. Για δε τις παρεμβάσεις που έχουν να κάνουν με την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας αυτό το δάνειο είναι άτοκο, δεν έχει κάποιο επιτόκιο.
Σκοπεύουμε η πλατφόρμα να λειτουργήσει και το Πρόγραμμα να ξεκινήσει τέλος του έτους, τον Δεκέμβριο του 2022. Και βεβαίως εδώ και αυτή την πλατφόρμα πρέπει να πω και να τονίσω ότι θα την λειτουργήσουμε σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, με το οποίο συνεργαζόμαστε και τρέχουμε και τα υπόλοιπα Προγράμματα «Εξοικονομώ». Και εδώ πραγματικά θέλω να ευχαριστήσω για τη σπουδαία δουλειά και στήριξη που κάνουν στην Πολιτεία για να τρέξουμε αυτά τα πολύ σημαντικά προγράμματα.
Τώρα, να πούμε ότι για τις προϋποθέσεις των ωφελούμενων, σε ό,τι αφορά τον πυλώνα που έχει να κάνει με την ενεργειακή αναβάθμιση σπιτιού, εκεί μπορούν να ενταχθούν νέοι οι οποίοι έχουν έως 50.000 οικογενειακό εισόδημα ή ατομικό βεβαίως εισόδημα και το ακίνητο θα πρέπει να είναι είτε – όπως είπα – μία πατρογονική κατοικία η οποία βεβαίως έχει μεταβιβαστεί. Δηλαδή, θα πρέπει να είναι είτε ιδιόκτητο, είτε να είναι ιδιοκατοικούμενο ή να έχει την πλήρη κυριότητα ή να έχει την επικαρπία.
Για το «Ανακαινίζω», όμως, όπου εκεί έχουμε έναν περιορισμό που θα μπορούν να ενταχθούν νέοι, μέχρι 20.000 οικογενειακό εισόδημα ή ατομικό εισόδημα, αν έχουν οικογένεια βεβαίως. Εκεί το ακίνητο θα πρέπει να είναι είτε ιδιόκτητο σε ένα ποσοστό βεβαίως, είτε να υπάρχει η πλήρης επικαρπία ή η κυριότητα. Οι προϋποθέσεις κατοικίας: Μπορεί να είναι μία μονοκατοικία ή ένα μεμονωμένο διαμέρισμα. Θα πρέπει βεβαίως να υφίσταται νόμιμα, να έχει τις νόμιμες άδειες. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται ήδη ή δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση της ενεργειακής αναβάθμισης ή της ανακαίνισης. Και βεβαίως θα πρέπει να αναφερόμαστε σε κατοικίες ή σε σπίτια, σε ακίνητα, τα οποία είναι ενεργειακής κατηγορίας Γ΄ και χαμηλότερης, ώστε αυτές οι παρεμβάσεις πραγματικά να προσφέρουν κάτι.
Όπως είπα, οι επιλέξιμες παρεμβάσεις για το θέμα της εξοικονόμησης τις έχουμε συζητήσει. Είναι κουφώματα, θερμομόνωση, κ.λ.π.. Για παρεμβάσεις ανακαίνισης, όπως είπα, θα μπορούν να είναι παρεμβάσεις που αφορούν ανακαινίσεις χώρων κουζίνας, μπάνιου, ειδών υγιεινής, ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, αντικατάσταση και επισκευές υδραυλικών εγκαταστάσεων, καθώς και δαπέδων και βεβαίως επιχρισμάτων.
Θα ήθελα εδώ με την ευκαιρία να παρουσιάσω και το επόμενο Πρόγραμμα, το οποίο εντάσσεται στη στρατηγική της Κυβέρνησης «Σπίτι μου!» για τη στήριξη των νέων και αφορά επιδοτήσεις για ανακαινίσεις κενών κατοικιών. Ποιο είναι το πρόβλημα στη χώρα; Έχουμε μεγάλο απόθεμα κατοικιών, σπιτιών, τα οποία είναι κενά επειδή και αυτά είναι γερασμένα, είναι κατασκευασμένα σε προηγούμενες δεκαετίες και δεν κατοικούνται, γιατί δεν είναι κατοικήσιμα, επί της ουσίας. Εδώ, λοιπόν, έχουμε ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα καινούργιο πρόγραμμα. Για πρώτη φορά σχεδιάζεται ένα τέτοιο πρόγραμμα στη χώρα με έναν προϋπολογισμό 50 εκατομμυρίων ευρώ και επιδότηση έως 40 τοις εκατό για τιμολόγια εργασιών και υλικών, όπου δίνουμε τη δυνατότητα σε κάποιον ιδιοκτήτη να μπορέσει να ανακαινίσει μία κατοικία και στη συνέχεια αυτή η κατοικία να μπορέσει να χρησιμεύσει για τη στέγαση μιας οικογένειας ή για τη χρήση της ως κατοικίας νέων ανθρώπων για τουλάχιστον τρία χρόνια.
Ποιες κατοικίες, κατ’ αρχήν, μπορούν να επιλεγούν; Κατοικίες μέχρι 100 τετραγωνικά. Γιατί μιλάμε για κατοικίες που θα χρησιμοποιηθούν, λαϊκές κατοικίες να το πω έτσι, που αφορούν όλους, περισσότερους Έλληνες δηλαδή. Θα πρέπει το φορολογητέο εισόδημα αυτού του οποίου θα προχωρήσει και θα είναι επιλέξιμος για να ενταχθεί στο Πρόγραμμα και να ανακαινίσει αυτό το σπίτι το οποίο έχει, θα πρέπει να έχει ανώτερο φορολογητέο εισόδημα έως 40.000 ευρώ. Και θα πρέπει η κατοικία αυτή να μην είναι μισθωμένη το προηγούμενο διάστημα ή να είναι δηλωμένη ως κενή κατοικία στο Ε2 του τελευταίου φορολογικού έτους. Θα υπάρχει, βεβαίως, βαθμολογία. Η αξιολόγηση και η επιλεξιμότητα των δικαιούχων θα είναι συγκριτική. Δηλαδή, θα πριμοδοτούνται αυτοί οι οποίοι έχουν μικρότερη ακίνητη περιουσία και ζητούν βεβαίως μικρότερη ενίσχυση για να μπορέσουν να ανακαινίσουν ένα σπίτι, το οποίο στη συνέχεια θα μπορέσει να στεγάσει ως κύρια κατοικία ένα ζευγάρι ή μια οικογένεια. Και βεβαίως κάθε δικαιούχος μπορεί να κάνει αίτηση για μία μόνο τέτοια κατοικία. Και βεβαίως δεν θα πρέπει αυτός ο δικαιούχος να έχει ενταχθεί σε κάποιο άλλο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ».
Φορέας υλοποίησης για το συγκεκριμένο Πρόγραμμα θα είναι η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης.
Σας ευχαριστώ.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Και για το τελευταίο μέτρο που συμπεριλαμβάνεται στο Πρόγραμμα «Σπίτι Μου!», ο κ. Σκέρτσος.
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Να κλείσω με τον τελευταίο άξονα της πολιτικής μας. Είπαμε ότι θέλουμε να δώσουμε απαντήσεις και σε στρεβλώσεις που δημιουργούνται από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η σύγχρονη οικονομία. Είχαμε θεσπίσει εμείς το θεσμό της golden visa, δηλαδή, τη δυνατότητα σε ξένους κατοίκους, αλλοδαπούς πολίτες να αποκτήσουν τη χρυσή βίζα, με την προϋπόθεση ότι θα επενδύσουν στην αγορά ακινήτων με ταβάνι τις 250.000 ευρώ. Αυτό το αυστηροποιούμε. Ανεβάζουμε το κατώφλι στις 500.000 ευρώ, διότι διαπιστώσαμε ότι οι αγορές αυτές αφορούν ακίνητα τα οποία ταιριάζουν με το προφίλ των ακινήτων που θα μπορούσαν να αγοράσουν οι νέες οικογένειες, οι νέοι άνθρωποι, άρα, στερούν ακίνητα από τη νέα ελληνική οικογένεια, από τους νεότερους συμπολίτες μας. Γι’ αυτό και αυστηροποιούμε αυτή την πολιτική.
Να πούμε, βέβαια, εδώ ότι αυτό θα τεθεί σε ισχύ από τη νέα χρονιά και ότι σε καμία περίπτωση δεν θα υπάρξει νομικό κενό ή νομική ανασφάλεια, σε σχέση με αιτήσεις που έχουν γίνει ή έχουν δρομολογηθεί έως το τέλος του έτους.
Κλείνοντας να πω ότι διαπιστώσατε, μέσα από αυτή την πολύπλευρη παρουσίαση και το πολύ πυκνό υλικό το οποίο δόθηκε, ότι μιλάμε για ένα σχέδιο πολυεπίπεδο. Ο συνολικός οικονομικός φάκελος, η συνολική δημόσια επένδυση που γίνεται αγγίζει τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για πόρους εθνικούς, για πόρους κοινοτικούς, για πόρους ιδιωτικούς που μοχλεύονται από την ιδιωτική αγορά. Αφορά έναν μεγάλο πληθυσμό – 137.000 συμπολίτες μας – πολλαπλασιαστικά αν συμπεριλάβουμε μέσα και τα παιδιά των νέων οικογενειών ο πληθυσμός αυτός αυξάνεται ακόμα περισσότερο. Αφορά τα παιδιά της ελληνικής μεσαίας τάξης, 18- 39 ετών, ανθρώπους που είναι είτε ελεύθεροι, όπως είπαμε, είτε νέα ζευγάρια που έχουν παντρευτεί ή σκοπεύουν να παντρευτούν ή να συνάψουν σύμφωνο συμβίωσης. Ο στόχος, όπως είπαμε, είναι να επιταχύνουμε την αυτόνομη διαβίωση, την έξοδο από τη γονική εστία των νέων ανθρώπων. Και ταυτόχρονα να στηρίξουμε τα νέα ζευγάρια στα πρώτα τους βήματα, για να μπορέσουν να αισθανθούν ότι το Κράτος είναι δίπλα τους. Υπάρχουν πολλά νέα φαινόμενα, πολλές νέες τάσεις, νέα δεδομένα στην αγορά ακινήτων. Πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με σύγχρονο τρόπο. Έχουμε καταγράψει τις καλύτερες δυνατές πρακτικές που εφαρμόζονται σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ένα στοιχείο το οποίο πρέπει να σημειώσουμε εδώ και πρέπει να μας προβληματίσει είναι ότι το κόστος στέγασης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι κοντά στο 20% ως προς το μηνιαίο ή το ετήσιο εισόδημα ενός νοικοκυριού. Στην Ελλάδα είναι σχεδόν διπλάσιο. Είναι στο 37%. Αυτό έχει προκύψει, διότι όπως είπε πολύ σωστά ο Σπ. Πρωτοψάλτης, δεν έχει υπάρξει μία συντεταγμένη στεγαστική κοινωνική πολιτική διαχρονικά στη χώρα μας, ώστε να απαντήσουμε σε αυτό το πρόβλημα. Σε χώρες όπως είναι η Αυστρία ή η Ολλανδία το 25% των διαθέσιμων κατοικιών διατίθεται για κοινωνική στέγαση. Το 25%. Αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα που έχουμε 6,5 εκατομμύρια κατοικίες θα έπρεπε περίπου 1,5 εκατομμύριο, 2 εκατομμύρια κατοικίες, να πληρούν αυτές τις προδιαγραφές. Δεν συμβαίνει αυτό. Απέχουμε πολύ από αυτό. Έχουμε, όμως, υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης με παλαιό στοκ κατοικιών. Άρα, χρειάζεται να παρέμβουμε και να επενδύσουμε στο να ανανεώσουμε αυτό το γερασμένο στοκ κατοικιών, να δώσουμε ξανά δηλαδή τη δυνατότητα στους Έλληνες πολίτες να χρησιμοποιήσουν τα ακίνητά τους, να ζήσουν και να δημιουργήσουν μέσα σε αυτά.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ωραία, να περάσουμε στις ερωτήσεις.
Ν. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Προς τον κύριο Σκέρτσο. Αν στην κατηγορία «Ιδιοκτήτης που προσφέρει το ακίνητό του» έχει και ένα fund να μπει σε αυτή τη διαδικασία και να προσφέρει ακίνητα στο δημόσιο για το πρώτο πρόγραμμα. Το δεύτερο ερώτημα είναι για τη στέγαση για τα 100.000 ευρώ δάνειο, που δίνει το πρόγραμμα.
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Ο ιδιώτης θα πάρει δάνειο.
Ν. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ο ιδιώτης. Ο ιδιοκτήτης, όμως, μπορεί να είναι και fund που θα το προσφέρει το ακίνητο;
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Είναι αδιάφορο. Ο ιδιώτης επιλέγει το ακίνητο που πληροί τις προδιαγραφές που έχει ο ίδιος και πηγαίνει στην τράπεζα να πάρει ένα φθηνό στεγαστικό δάνειο. Το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του ακινήτου μας είναι αδιάφορο.
Ν. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, επειδή είπατε ότι θα είναι από τα ακίνητα, τα 70.000 ακίνητα τα οποία είναι κλειστά. Αυτός ο περιορισμός υπάρχει;
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Όχι, όχι, τα έχετε μπερδέψει νομίζω με τα προγράμματα. Το πρώτο πρόγραμμα όσον αφορά τη στεγαστική πολιτική, τα φτηνά στεγαστικά δάνεια, αφορά στη δυνατότητα να πάρει κάποιος ένα πολύ φτηνό στεγαστικό δάνειο αγοράζοντας ένα ακίνητο από οπουδήποτε.
Ν. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Το δεύτερο ερώτημά μου, αν μου επιτρέπετε, επειδή στην αφετηρία για το πρώτο πρόγραμμα με το δάνειο των 100.000 ευρώ, ξεκινάνε περίπου 500.000 νέοι. Πώς θα γίνει η επιλογή η τελική ότι οι 10.000 παίρνουν; Πώς θα αποκλειστούν οι άλλοι; Ποια θα είναι η διαδικασία, δηλαδή, και θα έχει κάποια στοιχεία διαφάνειας; Και το τρίτο και τελευταίο, ως υποσημείωση για εμένα, σε αυτό το πρώτο πρόγραμμα ενισχύεται πάλι το ζευγάρι που είναι δημόσιοι υπάλληλοι, γιατί έχουν μια βεβαιότητα για τη δουλειά τους, ενώ του ιδιωτικού τομέα έχουν και μία ανασφάλεια σε ό,τι αφορά στην εργασία τους. Μπορεί να είναι το δάνειο χαμηλό, αλλά δεν υπάρχει ένα μικρό κίνητρο στήριξης υπέρ των νιόπαντρων που δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα. Εδώ, και πάλι τα παίρνει όλα αυτός που είναι δημόσιος υπάλληλος. Ευχαριστώ πάρα πολύ.
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Δεν υπάρχει κάποια διάκριση ή κάποια πριμοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων. Τα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων αυτών των στεγαστικών δανείων θα γίνουν με τη διαδικασία και τα κριτήρια που θέτει και ο τραπεζικός τομέας. Δηλαδή, θα αξιολογείται το εισόδημα. Είναι πολύ χαμηλό. Δηλαδή, ουσιαστικά μιλάμε για έναν μηνιαίο μισθό κοντά στα 715 ευρώ καθαρά. Κάποιος ο οποίος έχει αυτό το μηνιαίο μισθό θα μπορεί να παίρνει ένα τέτοιο δάνειο και να το αποπληρώνει με πολύ χαμηλές δόσεις κάτω των 300 ευρώ το μήνα, όπως είπαμε, ώστε να είναι πολύ φθηνότερη η χρήση ενός ακινήτου έναντι της μίσθωσης αυτού του ακινήτου με τιμές αγοράς.
ΑΜ. ΚΑΤΖΟΥ: Για τον κύριο Χατζηδάκη. Κύριε Χατζηδάκη, οι νέοι ως 39 που θα πάρουν το χαμηλότοκο δάνειο, αν ένα ζευγάρι είναι ο ένας 37 ετών και ο άλλος 45 το δικαιούται το δάνειο; Γιατί έχουμε πολλά ερωτήματα από πολλούς ενδιαφερόμενους. Ευχαριστώ.
Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Το δικαιούνται, ναι. Φτάνει ο ένας να είναι κάτω από 39.
Γ. ΛΑΜΠΙΡΗΣ: Καλησπέρα και από εμένα. Θέλω να ρωτήσω το εξής: Χρειάζεται αρχικό κεφάλαιο για να μπορέσει κάποιος, υπάρχει δηλαδή κάποιο ελάχιστο ποσό που θα πρέπει να έχει κάποιος ως αρχικό κεφάλαιο, για να πάρει το δάνειο; Αυτό θα ήθελα να ρωτήσω και εάν θα υπάρξουν σε σχέση με τις φοιτητικές εστίες, ποια θα είναι η διαδικασία, οι εστίες θα παραμείνουν στη διαχείριση του κράτους ή θα τις διαχειρίζονται ιδιώτες στη συνέχεια;
Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Για τις φοιτητικές εστίες θα σας μιλήσει η κυρία Κεραμέως, υποθέτω. Ναι, χρειάζεται μια μικρή ιδία συμμετοχή, πολύ μικρότερη από ό,τι χρειάζεται συνήθως. Προφανώς, επειδή μιλάμε για δάνεια, θα υπάρχουν κάποια κριτήρια τραπεζικά. Αλλά, από εκεί και πέρα προφανώς έχουμε δάνεια, τα οποία είναι πολύ ευνοϊκότερα από τα συνήθη δάνεια. Η ιδία συμμετοχή είναι πολύ χαμηλότερη. Τα όρια είναι διαφορετικά, συγκεκριμένα, τα οποία τίθενται για την υπαγωγή. Τα επιτόκια είναι χαμηλότερα. Φαίνεται στην εξυπηρέτηση του δανείου πόσο ελκυστικό είναι. Τώρα, για να το συνδέσω και με την προηγούμενη ερώτηση, θα δούμε πώς θα λειτουργήσει το πρόγραμμα. Αν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και μακάρι να υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον, υπάρχουν κι άλλα χρήματα για να επανέλθουμε και με μια επιπλέον δόση. Μια επιπλέον δόση, δηλαδή, από την πλευρά της επανάληψης του προγράμματος.
Γ. ΛΑΜΠΙΡΗΣ: Αν έχετε την καλοσύνη, πότε ξεκινάει η υλοποίηση του προγράμματος;
Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Στις αρχές του χρόνου.
Ν. ΚΕΡΑΜΕΩΣ: Αν μου επιτρέπετε, σχετικά με τις φοιτητικές εστίες, όπως είπα, θα ανεγερθούν στη βάση σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, άρα θα ισχύσει ό,τι ισχύει για τις συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Συνάπτεται μια σύμβαση, προφανώς, και από εκεί και πέρα να διευκρινίσω ότι τα έργα αυτά ανήκουν στα Πανεπιστήμια. Δηλαδή, ο φορέας υλοποίησης, αν θέλετε, του κάθε επιμέρους έργου εν συνεχεία, διαχειρίζεται τις εστίες στο πλαίσιο της σύμβασης που θα έχει συναφθεί στο ΣΔΙΤ αυτό. Ευχαριστώ.
ΑΘ. ΑΚΡΙΒΟΥ: Μια ερώτηση προς τον κύριο Πρωτοψάλτη. Κύριε Πρωτοψάλτη, είπατε ότι μπορεί αυτές οι κατοικίες να υπάρξει και το μοντέλο του rent to own, που θα νοικιάζονται. Ποιες θα είναι αυτές οι προδιαγραφές και οι προϋποθέσεις και μετά από πόσα χρόνια θα μπορεί κάποιος να το αγοράσει;
ΣΠ. ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ: Έχει γίνει μια προμελέτη του χρηματοοικονομικού μοντέλου για να προχωρήσουμε σε αυτό το οποίο περιγράψαμε σήμερα, η κοινωνική αντιπαροχή. Όλες τις λεπτομέρειες αυτών των συμβάσεων, προφανώς, δεν μπορούμε να τις πούμε σήμερα γιατί θα προκύψουν ως αποτέλεσμα ενός διαγωνισμού και τις συζητήσεις που θα γίνουν με τις εταιρείες κλπ.. Αλλά αυτό το οποίο θέλουμε να δούμε είναι το εξής: Σε ένα οικόπεδο μπορεί να βγάζει νόημα να είναι όλο κατοικίες. Σε ένα άλλο, μπορεί αυτός που θα το χτίσει να θέλει να υπάρχει ένα εμπορικό κομμάτι από το οποίο θα πάρει τα έσοδα, ώστε να του επιστραφεί το κόστος συν το κέρδος του. Οπότε, δεν θέλουμε να πούμε ακριβώς ότι θα είναι το ίδιο μοντέλο σε κάθε οικόπεδο και ποιο θα είναι αυτό. Αλλού μπορεί να είναι όλα με νοίκι, αλλού μπορεί να υπάρχει ένα ποσοστό των σπιτιών για νοίκι που θα έχουν και την προοπτική μετά από δέκα – δέκα πέντε πόσα χρόνια, να γίνει rent to own, το οποίο είναι ένα μοντέλο που γίνεται και στην Αγγλία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Όλα αυτά τα μελετάμε, τα κοιτάμε. Προφανώς, θα γίνουν οι απαραίτητες εξειδικεύσεις και με τις εταιρείες, τις οποίες θα συμβουλευτούμε, αλλά πιστεύω ότι είναι λάθος από τώρα να πούμε ότι όλες οι λεπτομέρειες αυτών των συμβάσεων έχουν ήδη όλες ξεκαθαριστεί από τώρα. Ευχαριστώ πολύ.
Κ. ΚΑΤΙΚΟΣ: Για τον κύριο Χατζηδάκη η ερώτηση, την κυρία Κεραμέως και τον κύριο Σκρέκα. Η πρώτη για τον κύριο Χατζηδάκη: Οι 10.000 πρώτοι που θα πάρουν τα τραπεζικά δάνεια για να αγοράσουν σπίτι, θα είναι για το 2023; Κάθε χρόνο θα ανανεώνεται ο πληθυσμός; Είπατε πριν ότι αν βρεθούν κι άλλα χρήματα. Δηλαδή, πρέπει να υπάρχει μια σαφής εικόνα ότι κάθε χρόνο θα δίνεται ένα ποσό για αυτές τις περιπτώσεις ή όποτε έχουμε θα μοιράζουμε; Μια ερώτηση είναι αυτή. Δεύτερη ερώτηση πάλι σε εσάς, συνολικά βέβαια: Θα συνδυαστεί ίσως το πρόγραμμα αυτό, το στεγαστικό, με κίνητρα μετεγκατάστασης να φύγει κάποιος από την Αθήνα να πάει στην επαρχία να βρει εκεί επαγγελματική αποκατάσταση κι όλα αυτά; Για την κυρία Κεραμέως: Είπατε για το φοιτητικό επίδομα τα αναδρομικά. Μπορούμε να το κάνουμε πιο λιανά για να το καταλάβουμε: Ο φοιτητής που πήρε πέρυσι επίδομα 1000 ευρώ, φέτος θα πάρει 1500 συν 500; Και τέλος, για τον κύριο Σκρέκα: Για το «Ανακαινίζω και Εξοικονομώ» όταν έχουμε συνιδιοκτησία, είναι ένας νέος έως 39 και είναι συνιδιοκτήτης 5 – 10 ή 25% θα μπορεί να κάνει την αίτηση να πάρει την επιχορήγηση; Με τη σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων; Χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων; Αυτά.
Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: 10.000 καταρχήν δικαιούχοι, 500 εκατομμύρια τα οποία θα διατεθούν με τους όρους που είπαμε. Η πείρα δείχνει ότι σε τέτοιου είδους προγράμματα, το ενδιαφέρον μπορεί να είναι μικρότερο του εικαζομένου για διάφορους λόγους ή μπορεί να είναι και μεγαλύτερο του εικαζομένου. Θα δούμε πώς θα ξεκινήσει το πράγμα, πώς θα προχωρήσει, τι ενδιαφέρον θα εκδηλωθεί και, κατόπιν, θα πάρουμε αναλόγως τις αποφάσεις που πρέπει. Δεν μπορούμε να προδιαγράψουμε από τώρα πώς θα κινηθούμε, αλλά κοντά στο νου και η γνώση. Ανάλογα με τις εξελίξεις θα πάρουμε και τις ανάλογες αποφάσεις. Ως προς τα κίνητρα μετεγκατάστασης δεν προβλέπεται προς το παρόν κάτι στο σχέδιο το οποίο έχουμε, αλλά είναι κάτι το οποίο πράγματι είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα. Το σημειώνουμε να δούμε αν μπορεί να λειτουργήσει.
Ν. ΚΕΡΑΜΕΩΣ: Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση. Να διευκρινίσω: Το φοιτητικό επίδομα κάθε χρόνο πληρώνεται το φθινόπωρο για την προηγούμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Γιατί; Για να δούμε ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις, ότι πράγματι οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος έχουν καλυφθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Άρα, τώρα, το φθινόπωρο θα πληρωθεί το φοιτητικό επίδομα για την ακαδημαϊκή χρονιά 2021-2022. Αυτό το φοιτητικό επίδομα θα είναι προσαυξημένο κατά 50%. Δίνουμε μια αναδρομική ισχύ στη ρύθμιση αυτή. Το προσαυξημένο κατά 50% επίδομα από τα 1000 στα 1500 ευρώ θα πληρωθεί και για την περυσινή ακαδημαϊκή χρονιά, η οποία καταβάλλεται τώρα το φθινόπωρο. Ήμουν σαφής; Αντί να πάρει 1000 ευρώ ο δικαιούχος, θα πάρει 1500.
Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ: Θα πρέπει για το «Ανακαινίζω» να έχει πλήρη κυριότητα είπαμε. Βεβαίως, θα εξειδικευτούν όλα αυτά, γιατί τον Οκτώβριο θα προδημοσιεύσουμε τον οδηγό του προγράμματος. Άρα, εντός Οκτωβρίου, καταρχήν να αναφέρω ότι θα ανακοινωθεί για δημόσια διαβούλευση, οπότε εκεί, βεβαίως, θα υπάρχει η δυνατότητα και προσαρμογής σε περίπτωση που προκύψουν από τη δημόσια διαβούλευση θέματα τα οποία θα πρέπει να συμπεριληφθούν. Τώρα, για το «Ανακαινίζω» θα πρέπει να έχει πλήρη κυριότητα ή επικαρπία για το ποσοστό το οποίο κατέχει. Για το «Εξοικονομώ» μπορεί να έχει είτε υψηλή κυριότητα είτε βεβαίως πλήρη κυριότητα ή επικαρπία. Και μπορεί αυτό να είναι ποσοστό το οποίο να είναι χαμηλότερο από το 100%. Έτσι; Δηλαδή, δεν χρειάζεται να είναι 100% δική του ιδιοκτησία. Τώρα, βεβαίως μιλάμε για σπίτια, τα οποία, όπως καταλαβαίνετε, είναι σπίτια τα οποία έχουν μεταβιβαστεί από τους γονείς στα παιδιά. Δηλαδή, είναι σπίτια οικογενειακά, πατρογονική κατοικία, που πολλές φορές θέλουν να επιστρέψουν, αλλά δεν είναι σε κατάσταση για να στεγάσει μια νέα οικογένεια ή έναν νέο άνθρωπο. Εμείς αυτό θέλουμε να βοηθήσουμε. Θέλουμε να βοηθήσουμε, δηλαδή, τους νέους να χρησιμοποιήσουν ένα παλιό σπίτι που έχουν οι γονείς ή είχαν οι γονείς, έχει μεταβιβαστεί, αλλά αυτή τη στιγμή αναγκάζονται και νοικιάζουν ένα σπίτι κάπου αλλού, γιατί είναι καλύτερο σπίτι, ανακαινισμένο ή πιο νεόδμητο και το δικό τους σπίτι το οποίο το έχουν, δεν είναι κατάλληλο για να τους στεγάσει. Αυτό το πρόβλημα προσπαθούμε να λύσουμε, το οποίο, όπως γνωρίζετε το έχουν οι περισσότερες – πάρα πολλές, να το πω πιο σωστά – οικογένειες στη χώρα μας.
Α. ΣΚΕΡΤΣΟΣ: Ουσιαστικά αυτές οι πολιτικές συνδέονται και με άλλες υφιστάμενες κυβερνητικές πολιτικές, όπως είναι για παράδειγμα η γονική παροχή. Θέλουμε, δηλαδή, εδώ να αξιοποιηθεί το αδρανές κεφάλαιο των ακινήτων ως ένας πόρος πλουτοπαραγωγικός για τους νέους. Να μεταβιβαστούν, δηλαδή, περιουσιακά στοιχεία από τις παλιότερες στις νεότερες γενιές για να μπορέσουν να τα αξιοποιήσουν και να μην υπάρχει αφαίμαξη του διαθέσιμου εισοδήματός τους, προκειμένου να νοικιάζουν, όπως πολύ σωστά είπε ο Κώστας. Επίσης, να σημειώσουμε ότι συνδέονται κάποια προγράμματα. Δηλαδή, ένας νέος ή ένα ζευγάρι που θα πάρει το φτηνό στεγαστικό δάνειο και θα αποκτήσει τη δική του κατοικία, θα μπορούσε να επωφεληθεί και από το πρόγραμμα «Ανακαινίζω και Εξοικονομώ». Δηλαδή, μπορούν να λειτουργήσουν και σωρευτικά αυτά τα προγράμματα.
Ν. ΚΕΡΑΜΕΩΣ: Άλλη μια διευκρίνιση σε συνέχεια της ερώτησής σας, εάν κάποιος φοιτητής έχει ήδη λάβει τα 1.000 ευρώ, γιατί υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι έχουν ήδη λάβει το ποσό, θα λάβει πρόσθετα και 500 ευρώ.
Μ. ΚΙΑΟΥ: Ήθελα να ρωτήσω την κυρία Κεραμέως για τις φοιτητικές εστίες, αν προβλέπεται και η συντήρηση των υφιστάμενων φοιτητικών εστιών, γιατί αναφορές που υπάρχουν μιλάνε για υγρασία, μούχλα, γκρεμισμένα ταβάνια, όπως το Α.Π.Θ. στην Πανεπιστημιούπολη.
Ν. ΚΕΡΑΜΕΩΣ: Αυτό που σας παρουσιάσαμε σήμερα αφορά μόνο σε νέες εστίες. Προφανώς, υπάρχουν σημαντικά κονδύλια τα οποία δίνονται και μέσω προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για την ανακαίνιση, για την ανακατασκευή υφιστάμενων φοιτητικών εστιών. Με χαρά να σας δώσω και παραπάνω στοιχεία αν θέλετε, εν συνεχεία, για σημαντικά ποσά που δίνονται συστηματικά κάθε χρόνο για να ανακαινίζονται οι φοιτητικές εστίες, κατόπιν, προφανώς, αιτημάτων των ίδιων των Πανεπιστημίων. Μάλιστα, τώρα βγάλαμε και μια νέα πρόσκληση σε σχέση με υποδομές των Πανεπιστημίων, είναι μία πάγια τακτική μας αυτή και για την ανακαίνιση των φοιτητικών εστιών.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Σας ευχαριστούμε πολύ.
